Aπό τους πονηρούς λογισμούς πού πολεμοῦν τόν ἄνθρωπο, τρεῖς εἶναι οἱ πιό σκληροί: τῆς ἀπιστίας, τῆς βλασφημίας καί τῆς πορνείας. Γιά νά κοπάση αὐτός ὁ πόλεμος, πρέπει πρῶτα νά γνωρίζης πότε ἁμαρτάνεις καί πότε ὄχι: Δέν ἁμαρτάνεις ὅταν ὁ νοῦς, ἡ βούλησις, δέν συγκατατίθεται στούς λογισμούς, πολύ περισσότερο ὅταν τούς ἀποστρέφεται ἤ τούς περιφρονῆ. Ἁμαρτάνεις, κάποτε καί θανάσιμα, ὅταν ὁ νοῦς αὐτοπροαίρετα συγκρατῆ τούς λογισμούς καί ἡ καρδιά ἠδύνεται καί εὐχαριστεῖται μ’ αὐτούς. Ὅποιος πολεμεῖται ἀπό πονηρούς λογισμούς καί δέν τούς ἀποδέχεται, ταράσσεται ὅμως νομίζοντας ὅτι ἁμάρτησε, αὐτός εἶναι μικρόψυχος, ἐμπαίζεται ἀπό τόν διάβολο καί δέν γνωρίζει νά διακρίνη μεταξύ προσβολῆς καί συγκαταθέσεως. Μήν παραξενεύεσαι πού οἱ ἴδιοι λογισμοί φέρνουν μαζί τους καί θάνατο καί ζωή, αἰώνιο θάνατο ἤ αἰώνια ζωή. Σ’ ἐκεῖνον πού τούς ἀποδέχεται προκαλοῦν θάνατο. Σ’ ἐκεῖνον πού τούς ἀποστρέφεται καί τούς πολεμᾶ χαρίζουν ζωή, καί αὐξάνουν τόν μισθό του στόν οὐρανό. Συμβαίνει κάποτε νά ἔρχωνται λογισμοί ἀπιστίας ἤ βλασφημίας κατά τοῦ Θεοῦ, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἤ τῶν ἁγίων. Καμμιά φορᾶ, ἀντικρίζοντας τά ἄχραντα καί θεία Μυστήρια ἤ τίς ἅγιες εἰκόνες, πέφτουν ἐπάνω σου σάν μαῦρο σύννεφο βλάσφημες σκέψεις. Περιφρόνησε αὐτούς τούς λογισμούς. Ἀδιαφόρησε. Μήν ἀνησυχῆς καί μή θλίβεσαι, γιατί ἔτσι χαροποιεῖς τόν διάβολο. Τοῦ ἀρκεῖ νά σέ βλέπη θλιμμένο καί συγχυσμένο, ἄν δέν κατορθώση κάτι χειρότερο, θά ἐπαυξήση τότε τούς λογισμούς σου, γιά νά ἐξουθενώση τελείως τή συνείδησί σου. Ὅταν ὅμως σέ δή νά περιφρονῆς τούς βλάσφημους λογισμούς, θά ἀπομακρυνθῆ ντροπιασμένος. Πρόσεξε, καί θά διαπίστωσης ὅτι καί τά τρία εἴδη τῶν λογισμῶν γεννιοῦνται συχνά ἀπό τήν κατάκρισι. Μήν κατακρίνης τόν ἀδελφό σου καί θά καταφέρης γενναῖο πλῆγμα στούς πονηρούς λογισμούς. Ἐπειδή ὅμως ὁ πόλεμος τῶν λογισμῶν ταλαιπωρεῖ συνήθως τούς ὑπερηφάνους καί φθονερούς, ὁ πιό σίγουρος τρόπος γιά ν’ ἀπαλλαγῆς ἀπ’ αὐτόν εἶναι νά καλλιεργήσης μέσα σου τήν ταπείνωσι καί τήν ἀκακία.
Οἱ ἅγιοι Πατέρες διδάσκουν καί ὑποδεικνύουν τά μέσα καί τούς τρόπους πού θά χρησιμοποιήσης γιά νά νικήσης τούς λογισμούς καί νά καταισχύνης τούς δαίμονες πού τούς σπέρνουν μέσα σου:
Νά τούς φανερώνης στόν πνευματικό σου μέ τήν ἐξομολόγησι.
Νά προσεύχεσαι στόν Κύριο μέ θέρμη, ἀναθέτοντας σ’ Ἐκεῖνον τήν ἀσθένειά σου καί ὁμολογώντας τήν ἀδυναμία σου.
Νά καλλιεργῆς μέσα σου τή συντριβή τοῦ νοῦ, τήν αὐτομεμψία καί, γενικά, ταπεινό φρόνημα.
Νά ἀγαπήσης τή νηστεία, πού θανατώνει πρό παντός τους σαρκικούς λογισμούς.
Νά ἀγαπήσης τούς σωματικούς κόπους καί μόχθους, πού ταπεινώνουν τό σῶμα καί πνίγουν μέσα στόν ἱδρώτα σου τίς πανουργίες τῶν δαιμόνων.
Νά ζῆς συνέχεια μέ τή μνήμη τοῦ θανάτου καί τῆς φοβερῆς κρίσεως τοῦ Θεοῦ.
Νά ἀντιπαραθέτης στούς ρυπαρούς λογισμούς ἄλλους λογισμούς, ὑγιεῖς καί θεαρέστους.
Τέλος, ἄν εἶσαι δυνατός, περιφρόνησε καί περιγέλασε τούς λογισμούς, κι ὑστέρα προσπέρασέ τους ἀδιάφορα.
Ὁ τελευταῖος αὐτός τρόπος ἐξευτελίζει τελείως τούς δαίμονες.

Ἅγιος Δημήτριος τοῦ Ροστώφ