Την Κυριακή της Πεντηκοστής γιορτάζεται η εμφάνιση του Αγίου Πνεύματος στους μαθητές του Χριστού, πενήντα μέρες μετά την Ανάστασή Του και δέκα μέρες μετά την Ανάληψή Του (Πρ. 2, 1-41). Σε ανάμνηση του γεγονότος αυτού, κάθε χρόνο, οι Χριστιανοί γιορτάζουν με ιδιαίτερη λαμπρότητα την εορτή της Πεντηκοστής και αυτό διότι θεολογικά η ημέρα αυτή αποτελεί τη γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας, καθώς τότε φανερώθηκαν, μέσω του Αγίου Πνεύματος, «τά περί τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ» στους μαθητές του Ιησού (Πρ 1, 3).
Την ημέρα της Πεντηκοστής έλαβε χώρα η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους 120 μαθητές, συμπεριλαμβανομένων και των αποστόλων του Ιησού, (Πρ. 1, 15) όπου, σύμφωνα με τις Πράξεις των Αποστόλων, έλαβαν το Άγιο Πνεύμα μιλώντας σε ξένες γλώσσες, γεγονός που έγινε αντιληπτό από Ιουδαίους και προσήλυτους που ήταν στην Ιερουσαλήμ για τη γιορτή των Εβδομάδων. Ως αποτέλεσμα, έπειτα και από το κήρυγμα του Πέτρου, βαπτίστηκαν εκείνη την ημέρα 3.000 νέα μέλη της χριστιανικής εκκλησίας. (Πρ. 1, 13-15· 2, 1-41).
Η Πεντηκοστή άρχισε να γιορτάζεται από την πρώτη Εκκλησία είτε στο ναό των Ιεροσολύμων μαζί με τους Ιουδαίους (Πρ. 20,16), είτε χωριστά. Σύμφωνα με τους εκκλησιαστικούς Πατέρες και συγγραφείς του δευτέρου μισού του 4ου μ.Χ. αιώνος γίνεται λόγος για τον εορτασμό από τους αποστολικούς χρόνους, όταν κατά την εορτή αυτή γινόταν και η βάπτιση των κατηχουμένων και για το λόγο αυτό συνεχίζεται και ψάλλεται ο ύμνος, «ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε».
Είναι σημαντικό να μην πιστεύουμε πως το Άγιο Πνεύμα έχει τη μορφή που του δίνεται σε αγιογραφίες, και πως η εκάστοτε μορφή με την οποία αποτυπώνεται είναι καθαρά συμβολική. Όταν ο Ιησούς βαπτίσθηκε στον Ιορδάνη, το Άγιο Πνεύμα εμφανίσθηκε με τη μορφή περιστεριού. Εμφανίσθηκε όχι για να προσθέσει κάτι στον Χριστό, αλλά συμβολικά, ώστε να δείξει αυτό που υπάρχει μέσα στον Χριστό: την αγνότητα, την καθαρότητα και την ειρήνη. Αυτά συμβολίζει το περιστέρι. Όταν οι απόστολοι συγκεντρώθηκαν την πεντηκοστή ημέρα από την ήμερα της Ανάστασης, το Άγιο Πνεύμα εμφανίσθηκε με τη μορφή πύρινων γλωσσών, για να αφαιρέσει από αυτούς κάθε αμαρτία, αδυναμία, φόβο και ακαθαρσία της ψυχής και να τους δωρίσει τη δύναμη, το φως και τη φλόγα της πίστης. Αυτά συμβολίζουν οι πύρινες γλώσσες. Γνωρίζουμε ότι το πυρ είναι δυνατό, φωτίζει και ζεσταίνει. Αλλά όταν μιλάμε για το Άγιο Πνεύμα πρέπει να μη σκεφτόμαστε υλικά αλλά πνευματικά. Γίνεται λόγος λοιπόν, για την πνευματική δύναμη, το πνευματικό φως και την πνευματική ζέση, δηλαδή τη δυνατή θέληση, το φωτισμένο νου και τη ζέση της αγάπης. Με αυτά τα πνευματικά χαρίσματα εφοδίασε το Άγιο Πνεύμα τους μαθητές του Χριστού για να αντιμετωπίσουν τον κόσμο. «Οὐ γάρ ὑμεῖς ἐστε οἱ λαλοῦντες, ἀλλά τό Πνεῦμα τοῦ πατρός ὑμῶν τό λαλοῦν ἐν ὑμίν» (Ματ. 10, 20).
Με τα όσα συνέβησαν την Κυριακή της Πεντηκοστής, οι μαθητές του Χριστού κατανόησαν πλήρως την αποστολή του Ιησού στον κόσμο, και γι’ αυτό έπαψαν να κρύβονται κι άρχισαν να κηρύττουν την Ανάσταση του δασκάλου τους. Τα πνευματικά χαρίσματα τα οποία γέμισαν τις καρδιές των αποστόλων με θέληση, πίστη και αγάπη, μπορούν να αποτελέσουν και δικά μας εφόδια, ώστε αντιλαμβανόμενοι την δύναμη και τη διαχρονικότητα της πίστης μας, να αντιμετωπίσουμε το παρόν έχοντας εμπιστοσύνη στο Θεό.
