Την Κυριακή που μας πέρασε, ξεκίνησε το Τριώδιο. Πού οφείλεται η ονομασία του;
Τριώδιο ονομάζεται το λειτουργικό βιβλίο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, το οποίο περιλαμβάνει τους ύμνους δέκα Κυριακών πριν από το Πάσχα, δηλαδή από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πριν την Τελετή της Αναστάσεως. Ονομάζεται έτσι διότι οι περισσότεροι Κανόνες της πρωινής ακολουθίας του Όρθρου, περιέχουν τρεις Ωδές ενώ συνήθως περιέχουν οκτώ Ωδές.
Η περίοδος του Τριωδίου διαιρείται σε τρεις μικρότερες:
- Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι Κυριακή της Τυροφάγου.
- Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Σάββατο Του Λαζάρου (Μεγάλη Τεσσαρακοστή).
- Κυριακή των Βαΐων το βράδυ μέχρι το Μεγάλο Σάββατο πριν την Ανάσταση (Μεγάλη Εβδομάδα).
Το Τριώδιο χωρίζεται ως εξής:
Α. Προπαρασκευαστική περίοδος.
- Τελώνου και Φαρισαίου
- Ασώτου
- Απόκρεω
- Τυροφάγου
Β. Μεγάλη Τεσσαρακοστή.
- Α΄ Νηστειών (Ορθοδοξίας)
- Β΄ Νηστειών (Γρηγορίου του Παλαμά)
- Γ΄ Νηστειών (Σταυροπροσκυνήσεως)
- Δ΄ Νηστειών (Ιωάννου της Κλίμακος)
- Ε΄ Νηστειών (Μαρίας της Αιγυπτίας)
- Κυριακή των Βαΐων
Γ. Μεγάλη Εβδομάδα.
Τις τρεις πρώτες εβδομάδες του, οι χριστιανοί ετοιμάζονται για τη μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Κάθε Κυριακή αυτών των εβδομάδων έχει τη δική της σημειολογία.
Η πρώτη, η Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου προτρέπει τους Χριστιανούς να είναι ταπεινοί όπως ο Τελώνης και όχι υπερήφανοι όπως ο Φαρισαίος. Η δεύτερη, η Κυριακή του Ασώτου διδάσκει την αξία της μετάνοιας και το μεγαλείο της συγχωρέσεως. Η τρίτη, η Κυριακή της Απόκρεω, αναφέρεται στη Δευτέρα Παρουσία, στην κρίση που θα λάβει χώρα τότε, καθώς και στη χριστιανική αγάπη. Ονομάζεται έτσι επειδή είναι η τελευταία ημέρα που οι Χριστιανοί επιτρέπεται να φάνε κρέας. Η εβδομάδα που ξεκινά ονομάζεται και εβδομάδα της Τυρινής ή Τυροφάγου. Εβδομάδα που επιτρέπεται η βρώση τυροκομικών, αυγών και ψαριών. Η τέταρτη, η Κυριακή της Τυροφάγου, αναφέρεται στην εξορία των πρωτόπλαστων από τον Παράδεισο.
Ακολουθεί η Καθαρά Δευτέρα, όπου με αυτήν ξεκινά η περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Περίοδος νηστείας, προσευχής, περισυλλογής που μας προετοιμάζει για τη Μεγάλη Εβδομάδα και την Ανάσταση του Κυρίου. Ονομάζεται Τεσσαρακοστή γιατί μιμείται τη σαρανταήμερη νηστεία που έκανε ο Χριστός. Επίσης λέγεται Μεγάλη για να ξεχωρίζει από την περίοδο νηστείας των Χριστουγέννων.
Εμείς, όμως, με ποιο πνεύμα πορευόμαστε αυτή την περίοδο; Πρέπει να το πάρουμε απόφαση. Δεν μπορούμε να είμαστε όπως είναι οι άλλοι άνθρωποι, που πιστεύουν σε κάτι άλλο και ζουν σύμφωνα μ’ αυτό. Αυτοί πιστεύουν απλώς στη ζωή αυτή, απλώς στη διασκέδαση, απλώς στους χορούς και στα παρόμοια. Σ’ αυτά πιστεύουν και αυτά κάνουν. Εμείς, όμως, οι χριστιανοί υποτίθεται ότι πιστεύουμε σ’ αυτό που διδάσκει η Εκκλησία. Εισερχόμαστε στο Τριώδιο, σημαίνει ότι πρέπει να μετανοήσουμε, πρέπει να ταπεινωθούμε, πρέπει να συγχωρηθούμε με τους άλλους, να μην έχουμε με κανέναν έχθρα και κακία.