Ο ιαματικός μεγαλομάρτυς Παντελεήμων γεννήθηκε στη Νικομήδεια. Πατέρας του ήταν ο ειδωλολάτρης Ευστόργιος και μητέρα του η χριστιανή Ευβούλη. Μαρτύρησε το 305 επί αυτοκράτορος Μαξιμιανού.
Είχε σπουδάσει την ιατρική στον διδάσκαλο της επιστήμης αυτής Ευφρόσυνο. Την περίοδο των σπουδών του γνώρισε τον ιερέα της εκκλησίας της Νικομήδειας άγιο Ερμόλαο. Αυτός καλλιέργησε τα σπέρματα της χριστιανικής πίστεως, που είχε σπείρει στην ψυχή του η ευσεβής Ευβούλη, και μετά την κανονική κατήχηση τον βάπτισε.

Μια μέρα κάποιοι έφεραν στο σπίτι του αγίου Παντελεήμονος έναν τυφλό. Ο άγιος, μαζί με τον πατέρα του, τον δέχθηκε και τον ρώτησε τι θέλει.

-Το φως μου ποθώ, γιατρέ μου. Πήγα σε πολλούς γιατρούς, αλλά κανείς δεν μπόρεσε να με θεραπεύσει. Ξόδεψα όλη την περιουσία μου στα φάρμακα και δεν βρήκα κανένα όφελος. Σε παρακαλώ, λυπήσου την ταλαιπωρία μου και θεράπευσε με.

-Αφού ξόδεψες όλη την περιουσία σου στους άλλους γιατρούς, του είπε ο άγιος, εάν εγώ σε θεραπεύσω τι θα μου δώσεις;

-Ό,τι μου απέμεινε με χαρά και προθυμία θα στο χαρίσω. Μόνο να με θεραπεύσεις.

-Θα σε θεραπεύσει ο αληθινός Θεός χρησιμοποιώντας για όργανό Του εμένα! Τον μισθό όμως της θεραπείας, που μου υποσχέθηκες, να τον μοιράσεις στους φτωχούς.

Ο Ευστόργιος, ο ειδωλολάτρης πατέρας του αγίου, νομίζοντας ότι με τη συνηθισμένη ιατρική αναλαμβάνει να τον θεραπεύσει, προσπάθησε να τον εμποδίσει.

-Μην αναλαμβάνεις, παιδί μου, τέτοιο έργο, αφού τόσοι άλλοι γιατροί δεν το κατόρθωσαν. Πρόσεξε μην τυχόν ντροπιαστείς στο τέλος. Τι περισσότερο μπορείς να κάνεις εσύ από τους άλλους γιατρούς;

-Κανείς άλλος, πατέρα, δεν μπορεί να τον θεραπεύσει, όπως εγώ. Ο διδάσκαλος μου είναι πολύ ανώτερος από όλους τους γιατρούς.

Ο Ευστόργιος, νομίζοντας ότι αναφέρεται στον διδάσκαλο Ευφρόσυνο, του είπε:

-Παιδί μου, δυστυχώς και ο ίδιος ο διδάσκαλος σου επιχείρησε να τον θεραπεύσει και δεν πέτυχε τίποτε.

-Περίμενε, πατέρα, και θα δεις τι θα κάνω.

Άπλωσε τότε το δεξί του χέρι, έκανε το σημείο του Σταυρού στα μάτια του τυφλού και προσευχήθηκε προς τον Ιησού Χριστό.

Αμέσως τα μάτια του τυφλού άνοιξαν! Και όχι μόνο τα μάτια του σώματος, αλλά και της ψυχής. Μόλις είδε ο τυφλός ότι με την επίκληση του ονόματος του Χριστού θεραπεύθηκε, πίστεψε σ’ Αυτόν. Με το θαύμα αυτό πίστεψε και ο πατέρας του αγίου Ευστόργιος. Σε λίγο καιρό ο άγιος Ερμόλαος βάπτισε και τους δύο.

Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, τ. Α΄, σσ. 156-158, εκδ. Ι. Μονής Παρακλήτου.