– Γιατί, Γέροντα, νιώθω μέσα μου ένα κενό;
– Από την κενοδοξία είναι. Όταν επιδιώκουμε να ανεβαίνουμε στα μάτια των ανθρώπων, νιώθουμε μέσα μας κενό, τον καρπό της κενοδοξίας, γιατί ο Χριστός δεν έρχεται στο κενό, αλλά στην καρδιά του καινού ανθρώπου. Δυστυχώς, πολλές φορές οι πνευματικοί άνθρωποι θέλουν την αρετή, αλλά θέλουν και κάτι που να τρέφει την υπερηφάνειά τους, δηλαδή αναγνώριση, πρωτεία κ.λπ., και έτσι μένουν με ένα κενό στην ψυχή τους, το κενό της κενοδοξίας. Δεν υπάρχει το πλήρωμα, το φτερούγισμα της καρδιάς. Και όσο μεγαλώνει η κενοδοξία τους, τόσο μεγαλώνει και το κενό μέσα τους και τόσο περισσότερο υποφέρουν.
– Γέροντα, από που προέρχεται το ζόρισμα που νιώθω στον αγώνα μου;
– Δεν αγωνίζεσαι ταπεινά. Όποιος αγωνίζεται ταπεινά, δεν συναντά δυσκολία στον αγώνα του. Όταν όμως υπάρχουν πνευματικές επιδιώξεις ποτισμένες με κενοδοξία, τότε η ψυχή ζορίζεται. Τα άλλα πάθη δεν μας δυσκολεύουν τόσο πολύ στο πνευματικό ανέβασμα, όταν επικαλούμαστε ταπεινά το έλεος του Θεού. Όταν όμως μας κλέβει το ταγκαλάκι με την κενοδοξία, μας δένει τα μάτια και μας οδηγεί από το δικό του δύσβατο μονοπάτι και τότε ζοριζόμαστε, γιατί βρισκόμαστε σε ταγκαλίστικο χώρο.
Η πνευματική ζωή δεν είναι όπως η κοσμική ζωή. Εκεί, για να πάει, ας υποθέσουμε, καλά μια επιχείρηση, πρέπει να κάνει κανείς την τάδε διαφήμιση, να ρίξει αυτά τα φέιγ-βολάν, να κοιτάξει πώς να προβληθεί. Στην πνευματική ζωή όμως, μόνον αν μισήσει κανείς την κοσμική προβολή, πάει καλά η επιχείρηση η πνευματική.
– Γέροντα, πώς θα διώξω τους λογισμούς κενοδοξίας;
Να χαίρεσαι με τα αντίθετα από αυτά που επιδιώκουν οι κοσμικοί. Μόνο με τα αντίθετα των κοσμικών επιδιώξεων θα μπορέσεις να κινηθείς στον πνευματικό χώρο. Στοργή θέλεις; Να χαίρεσαι, όταν δεν σου δίνουν σημασία. Ζητάς θρόνο; Κάθισε τον εαυτό σου στο σκαμνί. Ζητάς επαίνους; Αγάπησε την περιφρόνηση, για να νιώσεις την αγάπη του περιφρονημένου Ιησού. Ζητάς δόξα; Ζήτα ατιμία, για να νιώσεις τη δόξα του Θεού. Και όταν νιώσεις τη δόξα του Θεού, θα νιώθεις τον εαυτό σου ευτυχισμένο και θα έχεις μέσα σου τη μεγαλύτερη χαρά από όλες τις χαρές του κόσμου.
Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι Ε΄, Πάθη και αρετές, σσ. 77-78.
