Εκείνο που μας κάνει να σηκώνουμε κεφάλι θρασύ και να φεύγει η ευλάβεια από την ψυχή μας, να φεύγει η κατάνυξη και η συντριβή από την ψυχή μας, να φεύγει η ταπείνωση, η μετάνοια, η ελπίδα και η πίστη στον Θεό, είναι η δαιμονική ενέργεια.

Ο διάβολος ήταν εκείνος που είπε θα ανέβω πιο πάνω από τον Θεό. Και τώρα το όλο περιεχόμενο της διαβολικής ψυχής είναι αυτό το φούσκωμα, το να ανεβεί πάνω από τον Θεό. Αν είναι δυνατόν να τον πατήσει τον Θεό. Και το βλέπουμε σήμερα. Αν θέλαμε να χαρακτηρίσουμε τη σημερινή κοινωνία, τη σημερινή ανθρωπότητα, ποιο είναι το κύριο χαρακτηριστικό της, είναι αυτό. Αυτή η διάθεση, η αναιδής και θρασεία, η εγωιστική και η άπονη διάθεση, που κάνει τον άνθρωπο να φουσκώνει, αυτή η διάθεση να πατήσει και τον Θεό ακόμη.

Βέβαια, θέλει δεν θέλει κανείς, πότε παθαίνει το ένα, πότε το άλλο· πότε στριμώχνεται από εδώ, πότε πιέζεται από εκεί, θέλει δεν θέλει, πού θα πάει; Και όλο κλωθογυρίζουν στον Θεό οι άνθρωποι. Το θέμα είναι ότι πάνε να πλησιάσουν τον Θεό μέσω της Εκκλησίας, δια μέσου των ιερέων, αλλά πλησιάζουν με αυτό το πνεύμα, τη θρασύτητα. Είναι απλησίαστος έτσι ο Θεός.

Θα ταπεινωθείς άνθρωπέ μου. Θα συντριβείς. Να αισθανθείς να γκρεμίζεται μέσα σου όλο αυτό το οικοδόμημα που υψώνεται με εγωιστικό τρόπο, να σωριαστεί κάτω και να μείνεις ένα μηδέν και να σου μείνει αυτή η ελπίδα στον εύσπλαχνο Θεό. Έτσι θα σε δεχτεί ο Θεός, έτσι θα σε ακούσει ο Θεός, έτσι ο Θεός θα σε λυπηθεί, θα σε σπλαχνισθεί, θα σε ελεήσει και θα σου δώσει την ευλογία Του, την Χάρη Του και θα γίνεις άνθρωπος, χαριτωμένος άνθρωπος.

Πώς όμως να πειστεί ο σημερινός άνθρωπος να κατεβάσει λίγο τους τόνους, να κατεβάσει λίγο την έπαρση, την αυτοδικαίωσή του, την εξυπνάδα του ότι ξέρει ότι μπορεί, πώς;

Αυτό είναι το πνεύμα της εποχής. Σε βαθμό που θεωρείται ότι το να ταπεινωθείς, το να έχεις συντριβή, το να μαθητεύσεις, να υπακούσεις, το να πεις «να ΄ναι ευλογημένο Θεέ μου», αυτό το ιερό και άγιο πράγμα, αυτό το οποίο είναι λάμψη θεϊκή και σώζει τον άνθρωπο, θεωρείται δεν ξέρω τι και εκλαμβάνεται ως υγιές το αναιδές και το θρασύ και το δαιμονικό.

Όχι, λοιπόν, απλώς να πάμε στην εκκλησία. Να πάμε καλώς. Όχι απλώς να εξομολογηθούμε, να εξομολογηθούμε καλώς. Και όχι μόνο με την έννοια να είναι κανείς ευγενικός και προσεκτικός. Μέσα στην ψυχή τι γίνεται, μέσα στην καρδιά τι γίνεται;

Πας ταπεινά και με πνεύμα μαθητείας; Πας με συναίσθηση αμαρτωλότητος; Πας με εκείνον τον φόβο ότι είσαι υπό επήρεια δαιμονική και επομένως πρόσεχε, διότι το δαιμόνιο μόνο με ταπείνωση φεύγει από τον άνθρωπο; Ούτε με εξυπνάδες φεύγει, ούτε με άλλα πράγματα. Μόνο αν ταπεινωθεί κανείς καίγεται, κατακαίγεται το δαιμόνιο.

π. Συμεών Κραγιόπουλου, Ἀδάμ, ποῦ εἶ;, σ. 105