Η Αγία Γραφή, αναφέρει σε πολλά σημεία την επικοινωνία των ανθρώπων με τους αγγέλους και ιδιαίτερα με τους επικεφαλείς των αγγελικών ταγμάτων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Οι άγγελοι δεν γνωρίζουν πόνο και δυστυχία, αμφιβολίες και φόβους, αρσενικό και θηλυκό, αλλά τους χαρακτηρίζει η ομορφιά, η αγάπη και η αέναη ζωή. Είναι άγγελοι, δηλαδή κτιστοί, αόρατοι και τέλεια πνεύματα, τα οποία δεν τα περιορίζει ούτε ο χρόνος, ούτε ο χώρος. Οι άγιοι άγγελοι εμφανίζονται στους ανθρώπους κάθε φορά που ο Θεός θέλει να φανερώσει το θέλημά Του.

Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ παρουσιάζονται συνήθως με σπαθί ή σκήπτρο στο δεξί χέρι, σύμβολο της εξουσίας που τους χάρισε ο Θεός. Στο αριστερό χέρι κρατούν πολλές φορές μια σφαίρα που συμβολίζει τον κόσμο.

Το όνομα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ σημαίνει «ποιος είναι όμοιος με τον Θεό;». Είναι άγγελος ο οποίος εμφανίζεται στην Παλαιά Διαθήκη, κυρίως, και μάλιστα στις πρώτες στιγμές της δημιουργίας του Κόσμου. Όταν ο Εωσφόρος, λόγω της υπερηφάνειας του εξεγέρθηκε κατά του Θεού, θέλησε να βάλει τον θρόνο του στον ουρανό και να γίνει όμοιος με τον Θεό. Τον ακολούθησε ένα τάγμα αγγέλων, το οποίο και αυτό αποσκίρτησε από τον Θεό εξαιτίας της υπερηφανείας του. Τότε εξέπεσαν και διώχτηκαν από τον ουρανό μαζί με τον αρχηγό τους τον Διάβολο. Και έγιναν όλοι τους σκοτεινοί αντί φωτεινοί. Δαίμονες αντί άγγελοι. Τότε ο μέγας αυτός Αρχάγγελος Μιχαήλ, βλέποντας την ελεεινή έκπτωση των αγγέλων, κατάλαβε την αιτία της πτώσης τους, και για αυτό με την υποταγή και την ταπείνωση την οποία έδειξε στον Δεσπότη Θεό, διεφύλαξε τόσον τη δική του δόξα και λαμπρότητα, όσο και τη δόξα των άλλων αγγελικών ταγμάτων. Για την υποταγή του και την ταπείνωση αυτή, διορίστηκε από τον Θεό Παντοκράτορα να είναι ο πρώτος των αγγελικών τάξεων.

Κατά την περίοδο εκείνη ο Αρχάγγελος Μιχαήλ συγκέντρωσε και ένωσε τις τάξεις των αγγέλων, και φώναξε σε αυτούς το «Πρόσχωμεν!». Δηλαδή, ας προσέξουμε και ας εννοήσουμε, τι έπαθαν αυτοί οι εκπεσόντες δαίμονες για την υπερηφάνειά τους, οι οποίοι πριν από λίγο ήταν μαζί με μας άγγελοι. Και έτσι ύμνησε και δόξασε τον Θεό Παντοκράτορα, αναφωνώντας εκείνον τον θείο και αγγελικό ύμνο με όλους τους αγγέλους· «Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος Κύριος Σαβαώθ· πλήρης ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ τῆς δόξης ἀυτοῦ».

Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ είναι εκείνος που ανήγγειλε στον Αβραάμ την ανάγκη θυσίας του γιου του, Ισαάκ και ο οποίος στη συνέχεια την απέτρεψε. Έπειτα στον Λωτ, όταν τον λύτρωσε μαζί με την οικογένειά του από την καταστροφή των Σοδόμων. Μετά παρουσιάστηκε στον Πατριάρχη Ιακώβ, όταν τον λύτρωσε από τα φονικά χέρια του αδερφού του Hσαύ. Αυτός προπορεύονταν μπροστά από τους Ισραηλίτες, όταν ελευθερώθηκαν από την σκλαβιά των Αιγυπτίων, με τη μορφή νεφέλης την ημέρα και φωτιάς τη νύχτα, τους έδειχνε τον δρόμο προς τη γη της Επαγγελίας. Αυτός παρουσιάστηκε στον μάντη Bαλαάμ, όταν εκείνος ήθελε να καταραστεί τον Ισραηλιτικό λαό για να μη συνεχίσει τον δρόμο προς τη Χαναάν.

Είναι γνωστό και το θαύμα του Αρχάγγελου Μιχαήλ στους Κολοσσούς της Φρυγίας. Στην περιοχή των Κολοσσών είχε αναβλύσει πηγή με αγιασμένο νερό που θεράπευε κάθε αρρώστια. Εκεί χτίστηκε Ναός στο όνομα του Αρχάγγελου Μιχαήλ. Οι ειδωλολάτρες στράφηκαν εναντίον του ιερέα του Ναού, τον οποίο όμως προστάτευσε ο Αρχάγγελος και σώθηκε. Οι ειδωλολάτρες δοκίμασαν τότε να εκτρέψουν το ρου ενός ποταμού για να πνίξουν τον ιερέα και να καταστρέψουν τον Ναό. Τότε ο Αρχάγγελος Μιχαήλ επενέβη και με τη ρομφαία του έσκισε στα δυο τη γη και τα νερά χωνεύθηκαν μέσα. Έως σήμερα τα νερά των ποταμών χωνεύονται, γι’ αυτό και το μέρος ονομάστηκε «Χώναι».

Επίσης θεωρείται από τον λαό ότι είναι ο ψυχοπομπός άγγελος. Δηλαδή μεταφέρει τις ψυχές στον ουρανό.

Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ είναι ο προστάτης Άγιος της Πολεμικής Αεροπορίας και η μνήμη του εορτάζεται με κάθε μεγαλοπρέπεια σε όλες τις Μονάδες της Πολεμικής Αεροπορίας.

Το όνομα του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, σημαίνει «ήρωας του Θεού». Είναι ο άγγελος που εμφανίστηκε στον προφήτη Δανιήλ. Στον Ιωακείμ και την Άννα, και τους αναγγέλλει πως θα γεννήσουν την Παναγία. Στον ιερέα Ζαχαρία, πως θα γεννήσει τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ είναι αυτός με τον οποίο συνδέονται όλα τα γεγονότα που έχουν σχέση με τη Γέννηση του Χριστού. Είναι εκείνος που ανήγγειλε στην Παναγία πως θα γεννήσει το Υιό του Θεού. Αυτός καθησύχασε τους φόβους του Ιωσήφ. Αυτός παρουσιάστηκε στους βοσκούς. Αυτός είπε στον Ιωσήφ, να πάρει τη Μαρία και το βρέφος και να φύγει στην Αίγυπτο και ύστερα από καιρό, να επιστρέψει στη γη του Ισραήλ.

Στα νεώτερα χρόνια στον ιερό Ναό του Πρωτάτου, στις Καρυές του Αγίου Όρους εμφανίστηκε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ σε έναν μοναχό και μπροστά στην εικόνα της Παναγίας άρχισε να ψάλλει το «Ἄξιόν ἐστιν ὡς ἀληθῶς, μακαρίζειν σε τὴν Θεοτόκον». Του μοναχού του άρεσε αυτός ο ύμνος, αλλά στεναχωρήθηκε γιατί θα τον ξεχνούσε. Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, όμως, με το δάχτυλό του χάραξε τον ύμνο πάνω σε μαρμάρινη πλάκα. Έτσι η εικόνα της Παναγίας ονομάστηκε «Ἄξιον ἐστίν».

Η Εκκλησία του Χριστού, αποφάσισε να συνεορτάζει μαζί τους δύο Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ στις 8 Νοεμβρίου και να επικαλείται τη χάρη και τη βοήθεια τους.