Ως υποτακτικός ο άγιος Παΐσιος πέρασε τα στάδια της υπακοής και ανέπαυσε τους Γέροντές του. Έμαθε την υπακοή πρακτικά και όχι από τα βιβλία. Γι’ αυτό καταλάβαινε και βοηθούσε τους υποτακτικούς. Ενώ ως υποτακτικός ήταν αυστηρός και ανένδοτος στον εαυτό του, όταν αργότερα ως Γέροντας συμβούλευε άλλους, ήταν επιεικής. Είχε μεγάλη ευαισθησία, λεπτότητα και διάκριση.
Ήθελε η υπακοή να πηγάζει από την ελευθερία και να γίνεται με χαρούμενη διάθεση. Να μην είναι τυπική, εξωτερική και στρατιωτική, αλλά υποταγή στο φρόνημα του Γέροντα. Τη θεωρούσε θεραπεία κάθε ψυχικού νοσήματος και προ παντός της υπερηφανείας.
Τόνιζε: «Η υπακοή είναι ο πιο σύντομος και εύκολος δρόμος. Είναι το κλειδί του παραδείσου. Με αυτήν κόβεται το θέλημα, ο εγωισμός, τα πάθη, έρχεται η χάρις του Θεού και γίνεται η ζωή παράδεισος».
Έλεγε: «Αν ένας είναι άρρωστος και κάνει υπακοή στον γιατρό, θα γίνει καλά. Αν άλλος είναι λίγο χαζούλης και κάνει υπακοή, θα γίνει φιλόσοφος. Αν όμως είναι τετραπέρατος και δεν κάνει υπακοή, θα καταστραφεί».
Θεωρούσε ότι το χειρότερο είναι να μην ακούει κανείς τις συμβουλές των Γερόντων και να κάνει ό,τι του λέει ο λογισμός. Έλεγε: «Αν κάποιος ακούει τον λογισμό του, αυτός ζημιώνεται. Είναι χαμένος, ζητά την καταστροφή του».
Όταν κάποιος τον ρωτούσε, όχι για να ωφεληθεί και να υπακούσει, αλλά για να αποσπάσει ευλογία να κάνει το θέλημά του, διέκοπτε την άκαρπη συζήτηση λέγοντας: «Βάλε μετάνοια στον λογισμό σου και κάνε όπως θέλεις». Ο ίδιος απαλλασσόταν από την ευθύνη. Γι’ αυτό τόνιζε: «Οι Γεροντάδες θα δώσουν λόγο στον Θεό, ανάλογα με την υπακοή που κάνουν οι υποτακτικοί».
Συμβούλευε: «Οι υποτακτικοί να κάνουν υπακοή στον Γέροντά τους. Αν είναι αυστηρός και αδικούνται, θα λάβουν άφθονη τη Χάρη. Να μην τον κατακρίνουν. Αν δυσκολεύονται, να λένε τον λογισμό τους και ύστερα να κάνουν ό,τι τους πει. Ο υποτακτικός να είναι όλο προθυμία και αυταπάρνηση και ο Γέροντας να του βάζει μόνο φρένο. Ο Γέροντας να κλαδεύει διακριτικά και όχι να κουτσουρεύει».
† Ἱερομονάχου Ἰσαάκ, Βίος Γέροντος Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου, σ. 400, ἔκδ. Ἱερόν Ἡσυχαστήριον Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, Μεταμόρφωσις Χαλκιδικῆς 20097.
