Πρόβλημα για κάθε άνθρωπο που προσεύχεται, αποτελεί η απάντηση του Θεού στα αιτήματά του. Πολλές φορές το παιδί του Θεού, αποκαμωμένο από την αργοπορία της απαντήσεως του Θεού στα αιτήματά του λέει: «Τι να προσευχηθώ; Ο Θεός πλέον δεν με ακούει. Στέλνω πολλά αιτήματα, αλλά καμιά απάντηση δεν παίρνω». Είναι όμως αλήθεια αυτό; Μπορεί ο Θεός να αποστρέψει την ακοή Του στα αιτήματά μας, στις προσευχές μας;
Αυτό που μας κάνει όλους να σκεφτόμαστε κατ’ αυτόν τον τρόπο, είναι ότι ζητάμε άμεση και θετική απάντηση στις υποβαλλόμενες αιτήσεις μας. Και επειδή δεν την έχουμε, αμέσως καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο Θεός πλέον δεν μας ακούει, γι’ αυτό και δεν ικανοποιεί τα αιτήματά μας. Λησμονούμε προφανώς ότι ο Θεός, πολλές φορές, ανταποκρίνεται στα αιτήματά μας και με αρνητικό τρόπο. Και η σιωπή, και η άρνηση, η μη ικανοποίηση του αιτήματός μας, αποτελούν απάντηση στην προσευχή μας.
Ο Θεός ακούει την προσευχή εκείνων που θέλουν και λαχταρούν να συνομιλούν μαζί Του. Και όταν λέμε συνομιλία δεν εννοούμε να κινούμε απλώς τη γλώσσα μας και να παίζουμε απλώς τα χείλη μας, αλλά να αφήνουμε την καρδιά μας να συνομιλεί με τον Θεό. Όταν η καρδιά μας στην ώρα της προσευχής στέκεται όρθια και συμμετέχει με όλες της τις δυνάμεις στον διάλογο με τον Θεό, τότε η φωνή του προσευχομένου ανθρώπου εγγίζει τον θρόνο της Τρισηλίου Θεότητος. Τότε η προσευχή μας φθάνει στην ακοή του Θεού. Η προσευχή που βγαίνει από τα βάθη της καρδιάς μας γίνεται ακουστή από τον Θεό.
Ο Θεός ακούει τη φωνή εκείνων που συνειδητώς προσεύχονται και εξαρτούν τα πάντα από την παρουσία Του στη ζωή τους. Δεν θυμούνται τον Θεό μόνον στην ώρα του κινδύνου, αλλά και όταν νοιώθουν πως είναι ασφαλείς. Δεν προσεύχονται μόνον όταν είναι ασθενείς, αλλά και όταν είναι υγιείς. Και όταν υποφέρουν και όταν έχουν αφθονία αγαθών.
Συνομιλούν με τον Θεό όχι μόνον όταν είναι μικροί και άσημοι, αλλά και τότε που αξιώνονται να καταλάβουν υψηλές θέσεις και αξιώματα. Η συνομιλία αυτή με τον Ουρανό, που και στις ώρες της δυστυχίας και στις ώρες της ευτυχίας δεν διακόπτεται, περικυκλώνει τον θρόνο του Θεού και γίνεται ακουστή. Αυτή η προσευχή δεν μένει ποτέ αναπάντητη.
Ο Θεός ακούει τη φωνή εκείνων που η προσευχή τους συνοδεύεται από αρετή και η καρδιά τους είναι καθαρή. Ο άνθρωπος με καθαρή καρδιά έχει μια ιδιαίτερη παρρησία στον Θεό. Η αρετή κάνει την προσευχή ευάρεστη και ευπρόσδεκτη στον Θεό.
Ο Θεός ακούει τη φωνή του ανθρώπου που σκληρά δοκιμάζεται και δεινώς υποφέρει. Όταν ο άνθρωπος νοιώθει τα κύματα της ζωής να χτυπούν με λύσσα το καραβάκι της ψυχής του, όταν αισθάνεται μόνος και έρημος, και οι φίλοι του και οι πλησίον του αρνούνται ή αδυνατούν να του προσφέρουν τη βοήθειά τους, τότε η προσευχή του δοκιμαζομένου ανθρώπου είναι τόσο δυνατή, τόσο θερμή, τόσο πυρακτωμένη, που με πυραυλική, θα λέγαμε, δύναμη διασπά τη στρατόσφαιρα και φθάνει στον θρόνο του Θεού. Αυτές οι προσευχές έχουν άμεση ανταπόκριση και θετικά και ευεργετικά αποτελέσματα.
Ο Θεός ακούει τη φωνή εκείνων που εκλιπαρούν το έλεος και την ευσπλαχνία Του. Αυτός που θέλει να παρουσιάζεται στον θρόνο του Θεού, προβάλλοντας τα αιτήματά του κατά τρόπο που η «αγιότητά» του τού παρέχει το δικαίωμα, δεν μπορεί να ελπίζει σε μια δίκαιη ανταπόκριση. Διότι, για ποιά αγιότητα μπορούμε να μιλούμε, όταν εμείς, οι μικροί, στεκόμαστε μπροστά στην αγιότητα του Θεού; Για ποιά αγιότητα δική μας μπορούμε να μιλούμε, όταν και στην αγιότερή μας πράξη μπορούμε να αμαρτάνουμε; Γι’ αυτό αποτελεί επιτακτική ανάγκη, αν θέλουμε η προσευχή μας να φθάσει στον θρόνο του Θεού, να ζητούμε πάντα το έλεος και την ευσπλαχνία Του. Χωρίς το έλεος, όχι μόνον τα αιτήματά μας δεν θα εισακούονται, αλλά ούτε και στη σωτηρία της ψυχής μας μπορούμε να ελπίζουμε. Γι’ αυτό πάντα να ζητούμε το έλεος και την ευσπλαχνία Του, επαναλαμβάνοντας το: «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. 18, 13) και το «Κύριε, ἐλέησον».
Αδελφέ μου, ο Θεός ακούει και τη δική σου φωνή, όσες φορές ο πομπός της ψυχής σου εκπέμπει σήματα στη συχνότητα των οικτιρμών και της ευσπλαχνίας Του. Ας μην στηριζόμαστε στην αγιότητά μας, αλλά μόνον στο έλεος του Θεού. Μην απελπίζεσαι από το βάρος των αμαρτιών σου. Ζήτησε το έλεος του Θεού. Και αν ακόμη οι αμαρτίες μας είναι ένας Όλυμπος, το έλεος του Θεού είναι ένας απέραντος ωκεανός, ικανός να καλύψει το βουνό των αμαρτιών μας. Η σωτηρία όλων των ανθρώπων εξαρτάται μόνον από το έλεος και την ευσπλαχνία του Θεού. Αυτός και μόνον δικαιώνει τον άνθρωπο.
(†) Αρχιμ. π. Θεόφιλος Ζησόπουλος
