Δόκιμος ακόμα, μια καλοκαιριάτικη νύχτα περπατούσα ανάμεσα στους κήπους της Σκήτης. Μόνος με μόνο τον Θεό. Πλησιάζοντας τη μεγάλη λίμνη βλέπω τον μεγαλόσχημο πατέρα Γεννάδιο. Από τότε πού πέρασε τον κατώφλι της Σκήτης είχαν περάσει 62 ολόκληρα χρόνια. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του δεν έβγαινε καθόλου από τη Σκήτη. Είχε λησμονήσει εντελώς τον κόσμο. Στεκόταν ακίνητος με τα μάτια καρφωμένα στο νερό.

Με τρόπο διακριτικό, για να μην τον τρομάξω, έκανα αισθητή την παρουσία μου. Τον πλησίασα, και τον ρώτησα:

-Τι κάνεις εδώ, πάτερ;

-Κοιτάζω τον νερό.

-Και τί βλέπεις;

-Εσύ, δεν βλέπεις τίποτα;

-Απολύτως, τίποτα.

-Μέσα από το νερό βλέπω τη σοφία του Θεού. Γνωρίζεις πολύ καλά, πως είμαι άνθρωπος ολιγογράμματος. Το μόνο πού κατάφερα και έμαθα στη ζωή μου είναι να διαβάζω το Ψαλτήρι. Ο Κύριος, όμως, δεν με αφήνει στο σκοτάδι, αλλά μου φανερώνει το άγιο θέλημά Του· σε μένα, τον ταπεινό δούλο Του. Πολλές φορές εκπλήσσομαι που άνθρωποι μορφωμένοι δεν κατανοούν μερικά άπλα θέματα της πίστεως.

Βλέπεις; Όπως όλος αυτός ο ουρανός με τα άστρα αντικαθρεφτίζεται μέσα στο νερό, έτσι και ο Κύριος, όχι μόνο αντικαθρεφτίζεται μέσα στην καθαρή καρδιά, αλλά την κάνει και κατοικία Του.

Ένα πράγμα σου λέω. Η χαρά και η μακαριότητα που αισθάνεται η ψυχή του ανθρώπου που φρόντισε να καθαρίσει την καρδιά του, δεν περιγράφεται. Τα λόγια του Χριστού «μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ» δεν είναι τυχαία. Γνωρίζω πόσο απαραίτητο είναι στον άνθρωπο να έχει καρδιά καθαρή, όμως, τόσα χρόνια αγωνίζομαι και ακόμη δεν το έχω κατορθώσει. Μήπως, μπορείς εσύ να μου εξηγήσεις, τι σημαίνει καρδιά καθαρή;

-Πάτερ, τι υψηλά πράγματα ζητάς από εμένα; Τέτοιες εμπειρίες δεν έχω. Το μόνο πού έχω καταλάβει, και αυτό μόνο από διάβασμα, είναι πως η καθαρότητα της καρδιάς ταυτίζεται με την πλήρη απάθεια. Όποιος την έχει κάνει κτήμα του, είναι ξένος σε κάθε πάθος.

-Όχι! Αυτός που λες δεν αρκεί. Δεν φτάνει να πλύνεις το ποτήρι. Πρέπει και να το γεμίσεις με νερό, διαφορετικά δεν έχει καμία άξια. Όταν ο άνθρωπος αγωνιστεί να ξεριζώσει από μέσα του τα πάθη, οφείλει να γεμίσει τον χώρο της καρδιάς του με τις αντίστοιχες αρετές. Μόνο τότε μπορεί να λέει ότι απέκτησε καθαρή καρδιά.

-Πάτερ Γεννάδιε, πιστεύεις ότι θα πας στον παράδεισο;

-Σε ένα μόνο πιστεύω και ελπίζω· στο έλεος του Θεού, είπε με βεβαιότητα ο πατήρ Γεννάδιος.

-Μα εσύ λες, πως μόνο οι καθαροί στην καρδιά θα δουν τον Θεό. Και εσύ ο ίδιος το ομολογείς, ότι καθαρή καρδιά δεν έχεις. Τι μου λες τώρα;

-Εγώ καλά σου τα λέω. Εσύ δεν κατάλαβες σωστά. Ξεχνάς το έλεος του Θεού. Το έλεος του Θεού τα αναπληρώνει όλα. Είναι απέραντο και ανεξάντλητο. Πιστεύω ακράδαντα, ότι ο πολυεύσπλαχνος Κύριος δεν θα με απορρίψει και εμένα, που είμαι και καλόγηρος.

Πίστη! Πίστη μας χρειάζεται. Πίστη και ελπίδα σε Εκείνον που σταυρώθηκε για μας, αντί για μας· στη θέση μας. Ο Θεός Πατέρας, που από απέραντη αγάπη μας έδωσε τον Υιό Του, δεν θα μας δώσει και τον παράδεισο;

Ω, πόσοι αδελφοί, με τέτοια βαθειά πίστη, ζουν ανάμεσά μας, κρυμμένοι από τα μάτια των πολλών, χωρίς ποτέ να δίνουν την παραμικρή εντύπωση «χαρισματούχου» γέροντα. Και όμως, έχουν τόσο βαθειά πνευματική ζωή. Και μόνο με τη συνομιλία μαζί τους, ανακαλύπτεις την ομορφιά της καλλιεργημένης ψυχής τους.

Στάρετς Βαρσανούφιος