Βρέθηκα τελευταία σε μια κεντρική εκκλησία των Αθηνών και έζησα βαθύ πόνο. Την ώρα πού «κοινωνούσαν» οι αρχιερείς και οι ιερείς, γύρω μου είχαν στηθεί «πηγαδάκια» και όχι από ανθρώπους χωρίς παιδεία. Δέκα βήματα από το Άγιο Ποτήριο, και οι «τρελές αγελάδες» με το «ουράνιο των Βαλκανίων» εκάλυπταν την παρουσία του Κυρίου. Η θλιβερή αυτή σκηνή έφερε στη μνήμη μου μια συζήτηση με τον γέροντα Πορφύριο πριν από πολλά χρόνια.
Ήταν και εκείνος στενοχωρημένος, γιατί οι πιστοί έχουν απαιτήσεις, και δικαίως, από τον ιερέα, να είναι προσευχόμενος στο Άγιο Βήμα. Αλλά οι ίδιοι πολλές φορές με τη στάση τους δεν τον βοηθούν.
«Εγώ, έλεγε, τους θυμιάζω και εκείνοι δεν υποκλίνονται. Λέω· ‘’Στῶμεν καλῶς’’ και αυτοί κάθονται. Τους ευλογώ και εκείνοι κουβεντιάζουν. Και το τραγικότερο, λέω· ‘’Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες’’ και προσέρχονται στη θεία Κοινωνία ελάχιστοι. Μεγάλος πόνος για τον ιερέα.
Ρώτησα: ‘’Πρέπει, γέροντα, να κοινωνούν όλοι;’’. ‘’Βρε, δεν το λέω εγώ. Το λέει ο Κύριος· ‘πάντες’. Μήπως έχει καμιά άλλη έννοια ή λέξη και δεν την ξέρω; Και παρακάτω η ευχή λέει: ‘’Καί δι’ ἡμῶν παντί τῷ λαῷ’’. Φυσικά, όσοι δεν έχουν κωλύματα. Οι άλλοι πρέπει να πάρουν προηγουμένως άφεση πνευματικού. Αλλιώς, χωρίς θεία Κοινωνία, χωρίς Χριστό, πώς θα βγεις μέσα στην καθημερινότητα;
Ήρθες στην εκκλησία και έχασες το σπουδαιότερο, το Δώρο, το παν. Έμεινες με το αντίδωρο. Ξέρεις, βρε Γιωργάκη, τι είναι το ‘’το Άγιο Θυσιαστήριο;’’. Ό,τι πολυτιμότερο επί της γης. Οι βασιλικοί θρόνοι, οι προεδρικοί θώκοι, οι ακαδημαϊκές έδρες έχουν μικρή αξία. Η Αγία Τράπεζα είναι η φλεγόμενη βάτος. Εδώ κατεβαίνει ο Χριστός, το Άγιο Πνεύμα παρόν, οι άγγελοι τριγύρω. Φοβερό θέαμα.
Εγώ πολλές φορές φοβόμουνα να ακουμπήσω τα χέρια μου επάνω στην Αγία Τράπεζα Και σε αυτό το θαύμα μπροστά, να ακούς τους πιστούς να ψιθυρίζουν για πεζά θέματα, να μην βιώνουν το μοναδικό γεγονός. Ποιος λειτουργεί, μωρέ; Ο παπάς μόνος του ή όλοι, κλήρος και λαός, μαζί; Γιατί τη λέμε ‘’λειτουργία’’; Είναι ή δεν είναι ‘’έργο του λαού’’; Ε;
Όπως στέκεται ο ιερέας πρέπει να στέκεται και ο πιστός. Συγκεντρωμένος. Απόλυτα παραδομένος στον Θεό. Αυτή την ώρα δεν είμαστε στη γη. ‘’Οἱ τά Χερουβείμ μυστικῶς εἰκονίζοντες». Είμαστε στον ουρανό, μπροστά στην Αγία Τριάδα. Χωρίς «βιοτική μέριμνα». Είμαστε όλοι ιερουργοί. Πω, πω, πω! Τι μας αξιώνει ο Θεός να ζούμε! Εάν πιστεύουμε ότι μπροστά μας τελεσιουργείται η Μεγάλη Θυσία, θα πρέπει να στεκόμαστε ‘’μετά φόβου Θεού’’. Να κλαίμε από ευτυχία που ο ίδιος ο Θεός κατέρχεται και θυσιάζεται από αγάπη για μας. Εάν δεν τα πιστεύουμε, γιατί ερχόμαστε στην Εκκλησία; Ποιόν κοροϊδεύουμε; Πιο συνεπείς είναι αυτοί που δεν μπαίνουν στον Ναό. Στην εκκλησία σιωπούμε, συγκεντρωνόμαστε και μιλάμε στον Θεό.
Τα κατάλαβες αυτά που λέω; Εάν ναι, έχεις ευθύνη να ευαισθητοποιείς και τους άλλους αδελφούς μας που αγνοούν τα τελεσιουργούμενα φρικτά μυστήρια. Έτσι είναι, όπως τα λέω.
Να μας δίνει ο Θεός δύναμη να αντέχουμε το «θαύμα». Κανονικά θα έπρεπε και ο ιερέας και ο πιστός να πεθαίνουν, ζώντας τόσο κοντά στο Μυστήριο, τόσο κοντά στον Ήλιο. Αλλά ευδοκεί ο πολυεύσπλαχνος Θεός και, άκου φρικτό πράγμα, αναπαύεται κιόλας στη μηδαμινότητά μας. (Εδώ έκλαψε ο σεβάσμιος γέροντας, ο αληθινός λειτουργός) Και πρόσθεσε: Φεύγεις, έτσι, από τη θεία Λειτουργία γεμάτος γαλήνη, που ακτινοβολεί και στο περιβάλλον. Τώρα μεταφέρεις Χριστό. Έγινες χριστοφόρος».
(†) Γεώργιος Παπαζάχος (Καθηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και προσωπικός γιατρός του αγίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου)