Εξαιτίας της συζητήσεώς μας για τον αγώνα με τα πάθη, την οποία πια ολοκληρώσαμε- αν και στην πραγματικότητα μια τέτοια συζήτηση δεν ολοκληρώνεται ποτέ-, άφησα σχεδόν αναπάντητα διάφορα ερωτήματα, που μου έθεσες στο μεταξύ. Κάποιες έμμεσες απαντήσεις σε ορισμένα απ’ αυτά σου έχω δώσει ήδη. Τώρα θ’ απαντήσω στα υπόλοιπα.

Γράφεις ότι έχεις πολλές φροντίδες και μέριμνες στο σπίτι. Κάνε με επιμέλεια και φιλοτιμία ότι σου ζητούν οι δικοί σου. Αυτό είναι το καθήκον σου. Αλλά να ασχολείσαι με όλα ήρεμα, δίχως άγχος, ταραχή ή βαρυγγώμια.

Οι μέριμνες συνήθως συνοδεύονται από εσωτερική αναστάτωση. Δεν μπορείς, βέβαια, πάντοτε να εξετάζεις ότι σου αναθέτουν με απόλυτη νηφαλιότητα και να το εκτελείς με τέλεια αυτοσυγκέντρωση, χωρίς την παραμικρή ταραχή ή διάσπαση. Την πνευματική ζωή, πάντως, δεν τη δυσχεραίνουν τόσο αυτές καθαυτές οι καθημερινές ασχολίες του επίγειου βίου μας, που είναι αναγκαίες και αναπόφευκτες, όσο οι μάταιες μέριμνες, οι πολλαπλές έννοιες και το διαρκές άγχος.

Το άγχος κατατρώει βασανιστικά την καρδιά και εμποδίζει την πνευματική προκοπή. Ξεχώρισε, λοιπόν, τις αναγκαίες ασχολίες από τις μάταιες μέριμνες και τον έλλογο ζήλο από το άλογο άγχος.

Μάθε να εργάζεσαι νηφάλια, διατηρώντας τη μνήμη του Θεού και πιστεύοντας ότι ευαρεστείς Εκείνον, όταν όλα σου τα έργα τα πράττεις ευσυνείδητα.

Γενικά, μην δείχνεις ιδιορρυθμία σε καμιά περίπτωση. Να είσαι ευγενική, καλοσυνάτη και πρόσχαρη με όλους, όπως πάντα. Μόνο ν’ αποφεύγεις τα πολλά γέλια, τα χοντροκομμένα αστεία και τα μάταια λόγια.

Μπορείς και χωρίς αυτά να είσαι αβρή, ιλαρή και ευσυμπάθητη. Ποτέ να μην είσαι σκυθρωπή. όταν ο Κύριος λέει σ’ εκείνους που νηστεύουν να περιποιούνται τα μαλλιά τους και να νίβουν τα πρόσωπά τους (Ματ. 6, 17), εννοεί ακριβώς ότι πρέπει ν’ αποφεύγουν τη σκυθρωπότητα.

Ο Θεός να σε φωτίσει!

Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος