1. Ἡ φυλάκιση. Ἦταν εἶδος φοβεροῦ βασανιστηρίου διότι ἡ διαβίωση μέσα σ᾿ αὐτές ἦταν μαρτυρική. Τό σκοτάδι ἦταν ψηλαφητό. Ἡ θερμότητα ἦταν μεγάλη, λόγω τοῦ μεγάλου συνωστισμοῦ τῶν κρατουμένων καί τῆς ἐλλείψεως οἱουδήποτε ἀερισμοῦ, πρᾶγμα πού δημιουργοῦσε ἰσχυρή δυσοσμία. Δέν ἐδίδετο οὔτε τροφή, οὔτε ὕδωρ. Τό φοβερώτερο ὄργανο τοῦ μαρτυρίου τῆς φυλακῆς ἦταν τό λεγόμενο «κολαστήριον ξύλον» ἤ «νέρβος», τό ὁποῖο προσηλωμένο στό ἔδαφος εἶχε δύο ὀπές, ἐντός τῶν ὁποίων ἐτίθεντο οἱ πόδες τῶν κρατουμένων.

2. Ἡ μαστίγωση. Ἐγίνετο διά κτυπημάτων ἀλλεπαλλήλων καί ἰσχυρῶν κατά τοῦ γυμνωμένου ἤ ἡμιγύμνου σώματος τοῦ μάρτυρος μέ μαστίγιο πού εἶχε πολλούς ἱμάντες στό ἄκρο τῶν ὁποίων ἦσαν προσδεδεμένα τεμάχια μολύβδου ἤ σιδηρές ἄκανθες. Ἀπό τή μαστίγωση ἐδημιουργοῦντο πληγές καί ἐφαίνοντο ὄχι μόνο οἱ φλέβες, οἱ ἀρτηρίες ἤ τά ὀστᾶ, ἀλλά ἡ διάταξη τῶν μυῶν καί ἀκόμη τά σπλάγχνα τοῦ βασανιζομένου.

3. Οἱ ἀναρτήσεις. Μέ σχοινί ἀνηρτῶντο ὑψηλά ἀπό τό ἕνα χέρι ἤ τό ἕνα πόδι, ὥστε τό βάρος ὅλου τοῦ σώματος προξενοῦσε φοβερούς πόνους. Τίς γυναῖκες τίς ἀναρτοῦσαν γυμνές διά νά τίς προσβάλουν.

4. Ἡ κατάξανση τῶν σαρκῶν ἐγίνετο ὄχι μόνο διά τῆς μαστιγώσεως ἀλλά καί μέ εἰδικά σιδερένια ὄργανα πού εἶχαν προεξοχές σάν νύχια. Οἱ ξυστῆρες αὐτοί ἀφαιροῦσαν ὁλόκληρα τεμάχια σαρκός τοῦ μάρτυρος. Ἀκολουθοῦσαν καί ἄλλα εἴδη μαρτυρίου. Εἰς τά ἄκρα τῶν δακτύλων κάτω ἀπό τά νύχια ἐπήγνυαν ὀξεῖς καλάμους ἤ χάλκινες λεπίδες. Σέ ἄλλους ἐπέχεαν στήν ράχη πυρακτωμένο μολύβι.

5. Οἱ στρεβλώσεις τῶν χειρῶν ἤ τῶν ποδῶν διά τῶν ὁποίων ὁ πόνος ἤρχετο ὀλίγον κατ᾿ ὀλίγον. Ὕστερα ἄνοιγαν τά πόδια διά μαγγάνου μέχρι νά σπάσουν.

6. Ὁ διαμελισμός. Συνέκαμπταν τίς κορυφές δύο δένδρων εἰς τά ἄκρα τῶν ὁποίων προσεδένοντο τά κάτω ἄκρα τοῦ μάρτυρος. Ὕστερα ἀπελευθέρωναν τίς κορυφές μέ ἀποτέλεσμα καθώς μέ ὁρμή ἤρχοντο στή φυσική τους θέση διεμέλιζαν οἰκτρά τόν μάρτυρα.

7. Ἀκρωτηριασμοί. Ἔκοβαν τό ἕνα ἤ καί τά δύο πόδια διά νά μένουν διά βίου ἀνάπηροι. Ἐπίσης σέ ἄλλους ἔκοβαν τά χέρια, τά αὐτιά, τή μύτη, τήν γλῶσσα. Ἔβγαζαν τά μάτια μέ ξίφος πού ἐπήγνυαν ἐντός τοῦ ὀφθαλμοῦ καί ἐβύθιζαν πυρακτωμένο σίδηρο στήν ὀπή.

8. Ἔκτηξη τῶν σαρκῶν καί ἀκρωτηριασμός. Εἰς τά πόδια τοῦ μάρτυρος προσέθεταν λινά πανιά ἐμβαπτισμένα στό λάδι. Ὕστερα ἄναβαν τά πανιά καί ἡ φλόγα μετέδιδε τή φωτιά στίς σάρκες καί στά ὀστᾶ, τά ὁποῖα ἄρχιζαν νά λυώνουν, ὅπως τό κερί καί νά στάζουν τό λίπος. Οἱ πόνοι τοῦ μάρτυρος ἦταν ἀφόρητοι.

9. Ἡ ἐξορία εἰς καταναγκαστικά ἔργα. Οἱ καταδικάζοντες τούς μάρτυρες σέ ἐξορία καί καταναγκαστικά ἔργα δέν ἐνδιεφέροντο διά ἐργασία, ἀλλά διά τήν κάκωση καί ταλαιπωρία καί ἐξάντληση τοῦ μάρτυρος. Ἡ ταλαιπωρία ἦταν μεγάλη διότι οἱ καταδικαζόμενοι εἰς καταναγκαστικά ἔργα χριστιανοί, γέροντες ἤ νέοι, μόλις εἶχαν ἐξέλθη ἀπό τά τρομερά βασανιστήρια τῆς ἀνακρίσεως, γεμᾶτοι πληγές καί ἐγκαύματα, χωλοί ἤ ἀνάπηροι, τυφλοί καί ἀκρωτηριασμένοι. Σέ τέτοια κατάσταση ὑπό συνοδείαν βαναύσων στρατιωτῶν ἔπρεπε νά βαδίσουν ἐπί ἡμέρες καί ἑβδομάδες διά μέσου ἐρήμων ἐκτάσεων ὑπό δυσβάστακτο ψῦχος ἤ ἀφόρητο καύσωνα μέχρις ὅτου ἄνευ τροφῆς ἤ ἄλλης περιθάλψεως καταλήξουν εἰς τό ὀρυχεῖο ὅπου θά ἐπεβάλλετο ἡ ἐξαντλητική ἐργασία. Οἱ περισσότεροι ἀπ᾿ αὐτούς τούς καταδίκους παρέδιδαν ἐκεῖ τό πνεῦμα.

10. Σέ περίπτωση πού ἡ καταδικαστική ἀπόφαση ὥριζε τόν θάνατο τοῦ μάρτυρος, ὅπως καί στά βασανιστήρια ὑπῆρχε ὁλόκληρη διαβάθμιση ὅσον ἀφορᾶ εἰς τόν τρόπο τῆς θανατικῆς ἐκτελέσεως: α) Ἀποκοπή τῆς κεφαλῆς διά ξίφους, ἤ μαχαίρας, ἤ πελέκεως. β) Ἀπαγχονισμός. γ) Λιθοβολισμός. δ) Πυγμαχία. ε) Ἀπόψυξη. στ) Ὀβελισμός. ζ) Αἱμοβόρα θηρία. η) Σταύρωση. θ) Διά πυρός θανάτωση. ι) Ἐντός λέβητος. ια) Ἐπί πυρακτωμένης ἐσχάρας.

Πηγή: pneumatikes-selides.blogspot.com