Εορτή μεγάλη σήμερα, αγαπητοί μου, για όλους τους ορθοδόξους λαούς. Ιδιαιτέρως την εορτάζει ή Ελλάς, χώρα ναυτική. Οι ναυτικοί μας, όπου και να πλέουν, είτε στον Ατλαντικό είτε στον Ειρηνικό ωκεανό, την τιμούν χαρμοσύνως. Σήμερα αγιάζονται τα νερά και οι θάλασσες με τον τίμιο σταυρό.

Η εορτή των Φώτων είναι το τέλος μιας εκκλησιαστικής περιόδου που ονομάζεται Δωδεκαήμερο. Τελειώνει σήμερα το Δωδεκαήμερο, που άρχισε με τη γέννηση του Χριστού. Να μιλήσουμε για την εορτή των Φώτων; Μικρά η διάνοιά μας, ασθενής η γλώσσα μας, και το μυστήριο που αποκαλύπτεται σήμερα με τη βάπτιση του Κυρίου απέραντο όπως ο ωκεανός. Μάλλον πρέπει να σιωπήσουμε. Άλλα για να μη μείνει ο άμβωνας άφωνος τέτοια μέρα, τολμώ, επικαλούμενος τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, κάτι να πω.

Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός παρουσιάστηκε στη γη ως άνθρωπος υπό τις πλέον ταπεινές συνθήκες. Ήλθε ως νήπιο, γεννήθηκε από πάμπτωχη κόρη σε μια κωμόπολη της Ιουδαίας μέσα σ’ ένα σπήλαιο. Ποιος, βλέποντας το βρέφος εκείνο, ήταν δυνατόν να φανταστεί, ότι κάτω από αυτό το σχήμα κρυβόταν ο Θεός; Μετά από οκτώ ήμερες δέχθηκε την περιτομή και έλαβε το όνομα Ιησούς Χριστός.

Δώδεκα ετών τον βλέπουμε πάλι στο ναό του Σολομώντος, όπου κατέπληξε τους σοφούς πρεσβυτέρους με τις ερωτήσεις και απαντήσεις του. Μετά, για το διάστημα από δώδεκα ετών έως τριάντα, ορισμένοι λένε πολλά φανταστικά, άσχετα με το Ευαγγέλιο. Αλλά ένα είναι το βέβαιο· ότι ο Ιησούς Χριστός έζησε αφανής. Αφάνεια. Ωραία είναι η αφάνεια! Πού ήταν;

Έμενε και εργαζόταν στη Ναζαρέτ ως ξυλουργός. Κρατούσε σκεπάρνια, πριόνια, σφυριά και καρφιά. Είναι ο πρώτος εργάτης! Τίμησε την εργασία εκεί στο εργαστήριο του νομιζομένου πατρός του. Έτσι έμεινε άγνωστος.

Αλλά ήρθε ή ώρα να εμφανιστεί. Και τότε παρουσιάστηκε ο Ιωάννης ο Πρόδρομος. Κήρυττε μετάνοια και είλκυε κόσμο πολύ. Όλοι έσπευδαν στα ρείθρα του Ιορδανού, μετανοούσαν και έβαπτίζοντο. Μέσα στο πλήθος ήρθε και ο Χριστός. Ήταν απέριττος, χωρίς κάποιο εξωτερικό διακριτικό. Δεν φορούσε διάδημα. Ο Ιωάννης όμως διέκρινε, ότι κάτω από το φτωχικό του παρουσιαστικό υπήρχε η θεότητα. Τον αντελήφθη, γι’ αυτό ακριβώς ήταν εκεί.

Ο Χριστός του λέει: -Βάπτισε με. Ο Ιωάννης: -Δεν είμαι άξιος. Εγώ έχω ανάγκη να βαπτισθώ από σένα. Ο Χριστός επιμένει και στο τέλος ο Ιωάννης πειθαρχεί. Κι όταν τον βάπτισε, τότε άνοιξαν οι ουρανοί, είδε το Πνεύμα το Άγιο σαν περιστερά λευκή να κατεβαίνει επάνω στην κεφαλή του Χριστού μας, και ακούστηκε η φωνή του ουρανίου Πατρός να μαρτυρεί γι’ αυτόν. Έτσι απεκαλύφθη το μέγα μυστήριο.

Υπάρχει μία λέξη του Ευαγγελίου πολύ χαρακτηριστική. Τι λέει; Στον Ιορδάνη έμπαιναν γυμνοί στο νερό και, όπως ήταν, εξομολογούντο τις αμαρτίες τους. Και άλλοι μεν έμεναν περισσότερο, άλλοι λιγότερο, αναλόγως των αμαρτημάτων που είχαν να πουν. Όλοι πάντως έμεναν ένα διάστημα βυθισμένοι. Ένας μόνο δεν έμεινε καθόλου. Ο Χριστός. Το λέει το ευαγγέλιο: «Ευθύς βγήκε από τα νερά του Ιορδάνου» (βλ. Ματ. 3, 16).

Είδες μια λέξι τι σημασία έχει; «Ευθύς», λέει. Μόλις μπήκε, βγήκε. Γιατί; Διότι δεν είχε τι να πει, δεν είχε αμαρτήματα! Το «ευθύς» είναι μαρτυρία της Αγίας Γραφής, ότι ο Κύριος ήταν λευκός όχι μόνο από το προπατορικό αμάρτημα, αλλά και από προσωπικά αμαρτήματα.

Αλλά αφού είναι αναμάρτητος, τότε γιατί βαπτίσθηκε; Η βάπτιση του Χρίστου έχει πολλούς λόγους. Εβαπτίσθη, για ν’ ακουσθεί η μαρτυρία του Πατρός, να φανεί η συμφωνία του Αγίου Πνεύματος, και να βεβαιωθεί έτσι η θεότητα του Υιού. Εβαπτίσθη, για να φανερωθεί το μέγα μυστήριο της Αγίας Τριάδος. Εβαπτίσθη, για να αγιάσει τα ύδατα. Εβαπτίσθη ακόμα, για να είναι το βάπτισμα του υπόδειγμα σ’ εμάς. Αν βαπτίσθηκε εκείνος που δεν είχε ανάγκη βαπτίσεως, πολύ περισσότερο έχουμε εμείς ανάγκη να βαπτισθούμε.

Στο βάπτισμα γίνεται μυστήριο. Ποιος όμως το νιώθει; Γελούν τώρα οι καλεσμένοι, θεομπαίχτες καταντήσαμε… Άλλα και στον βαπτιζόμενο, λόγω της ηλικίας, δεν υπάρχει συνείδηση του μυστηρίου. Το μυστήριο θέλει πίστη.

Αν πιστεύαμε, αν είχαμε μάτια αγγέλων, θα βλέπαμε ότι η ψυχή εκείνου πού βαπτίζεται, προτού να μπει στην κολυμβήθρα είναι μαύρη σαν τα φτερά του κόρακα, αλλά όταν βγαίνει από την κολυμβήθρα, μετά την τρίτη κατάδυση «στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος» -αύτη είναι η πίστη μας-, βγαίνει πιο λευκή και από το χιόνι. Γι’ αυτό το παιδί που βαπτίζεται είναι υποχρεωτικό να το ντύνουν στα λευκά, σύμβολο ότι καθαρίστηκε.

Γεννάται όμως το ερώτημα· μετά το βάπτισμα τι γίνεται; Όλοι λερώνουμε τον χιτώνα του βαπτίσματος, δεν τον κρατούμε καθαρό και αμόλυντο. Και το ερώτημα που συγκλόνισε αιώνα ολόκληρο την Εκκλησία είναι· τα αμαρτήματα προ του βαπτίσματος, είτε κληρονομικά είτε προσωπικά, συγχωρούνται. Τα αμαρτήματα μετά το βάπτισμα συγχωρούνται; Διχάστηκαν στην πρώτη Εκκλησία. Άλλοι είπαν, ότι δεν συγχωρούνται. Αλλά η Εκκλησία είπε ότι, κατά το πνεύμα του Ευαγγελίου, συγχωρούνται. Πώς συγχωρούνται; Έχει η Εκκλησία ένα άλλο μυστήριο, που είναι ένα δεύτερο βάπτισμα. Βαπτισθήκαμε στην κολυμβήθρα, πρέπει να βαπτισθούμε και σ’ αυτό. Όπως αυτός που δεν βαπτίζεται δεν θεωρείται Χριστιανός, έτσι και αυτός που αμάρτησε δεν’ συγχωρείται αν δεν περάσει από αυτό. Ποιο είναι το δεύτερο βάπτισμα; Είναι η μετάνοια και εξομολόγηση.

Πολλά άχρηστα δάκρυα χύνουν οι άνθρωποι. Ένα δάκρυ έχει αξία. Δώστε μου ένα τέτοιο δάκρυ! Είναι το δάκρυ για τις αμαρτίες, το δάκρυ της μετανοίας. Αυτό γίνεται Ιορδάνης ποταμός, δεύτερο βάπτισμα. Πού τελείται; Όταν πας στον πνευματικό πατέρα και ομολογήσεις ειλικρινώς τα αμαρτήματά σου, εκείνα που δεν ξέρει ούτε η γυναίκα σου ούτε ο εισαγγελέας ούτε ο κόσμος, αλλά η συνείδηση βοά μέσα σου.

Σπεύσε λοιπόν σ’ αυτό το δεύτερο βάπτισμα το συνιστώ επ’ ευκαιρία σήμερα. Οι περισσότεροι δυστυχώς είναι ακόμη ανεξομολόγητοι. Το τονίζω· η εξομολόγηση είναι η κάθαρση του Αγίου Πνεύματος. Το είπαν και μεγάλοι ψυχολόγοι, η εξομολόγηση σε έμπειρο πνευματικό πατέρα απαλλάσσει τον άνθρωπο από το άγχος. Λίγοι δοκίμασαν την εξομολόγηση.

Μεταξύ αυτών είναι και ένας Ρώσος συγγραφέας, προφήτης του ρωσικού λαού, ο Ντοστογιέφσκι. Ήταν κατάδικος επί τσάρου μέσα στις φυλακές της Σιβηρίας, και εκεί γνώρισε τον Κύριο. Εκεί διάβασε και θαύμασε το Ευαγγέλιο, πίστεψε στον Χριστό. Βρήκε λοιπόν ένα πνευματικό πατέρα και εξομολογήθηκε όλα τα αμαρτήματα που έκανε ως άνθρωπος. Τότε είπε: «Όταν εξομολογήθηκα, παράδεισος φύτρωσε στην ψυχή μου».

Αγαπητοί μου, χωρίς εξομολόγηση παράδεισο δεν θα δούμε. Γι’ αυτό μικροί και μεγάλοι, όλοι στην εξομολόγηση. Ας πέσει από το μάτι μας ένα δάκρυ ενώπιον του πνευματικού. Και το δάκρυ αυτό θα γίνει Ιορδάνης. Και η Αγία Τριάς θα κάνει να ανοίξουν και για μας οι ουρανοί των ουρανών. Και τότε θα αισθανθούμε, ότι μέσα στην καρδιά μας ήλθε αυτή η Αγία Τριάς, Πατήρ Υιός και Άγιο Πνεύμα. Αμήν.

(†) Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης