Η δειλία είναι νηπιακή συμπεριφορά μιας ψυχής πού γέρασε στην κενοδοξία. Η δειλία είναι απομάκρυνση της πίστεως, με την ιδέα ότι αναμένονται απροσδόκητα κακά.
Ο φόβος είναι κίνδυνος που προμελετάται. Ή διαφορετικά, ο φόβος είναι μία έντρομη καρδιακή αίσθηση, που συγκλονίζεται και αγωνιά από αναμονή απροβλέπτων συμφορών. Ο φόβος είναι μία στέρηση της εσωτερικής πληροφορίας. Η υπερήφανη ψυχή είναι δούλη της δειλίας. Έχοντας πεποίθηση στον εαυτό της και όχι στον Θεό, φοβάται τους κρότους των κτισμάτων και τις σκιές.
Όσοι πενθούν και όσοι καταπονούνται χωρίς να υπολογίζουν κόπους και πόνους, δεν αποκτούν δειλία. Πολλές φορές όσοι υποκύπτουν στη δειλία χάνουν το μυαλό τους. Και είναι φυσικό αυτό, διότι είναι δίκαιος Εκείνος που εγκαταλείπει τους υπερηφάνους, ώστε και οι υπόλοιποι να μάθουμε να μη υψηλοφρονούμε.
Όλοι όσοι φοβούνται είναι κενόδοξοι, αλλά όμως όλοι όσοι δεν φοβούνται δεν σημαίνει ότι είναι ταπεινόφρονες, αφού και οι ληστές και οι τυμβωρύχοι δεν υποκύπτουν εύκολα στη δειλία.
Σε όποιους τόπους συνηθίζεις να φοβάσαι, μη διστάζεις να πηγαίνεις, όταν ακόμη δεν έχει ξημερώσει. Αν δείξεις κάποια χαλαρότητα στο σημείο αυτό, τότε θα γεράσει μαζί σου το νηπιακό και αξιογέλαστο τούτο πάθος. Ενώ βαδίζεις προς τα εκεί οπλίζου με την προσευχή. Μόλις φτάσεις σε εκείνους τους τόπους, ανύψωσε τα χέρια σου. Με το όνομα του Ιησού μάστιζε τους εχθρούς, διότι δεν υπάρχει ούτε στον ουρανό ούτε στη γη ισχυρότερο όπλο. Αφού απαλλαγείς από την αρρώστια αυτή, ας ανυμνήσεις τον Λυτρωτή σου, διότι αν τον ευγνωμονείς θα σε σκεπάζει παντοτινά.
Ποτέ δεν μπορείς διά μιας να γεμίσεις την κοιλία. Παρόμοια βέβαια δεν μπορείς διά μιας να νικήσεις τη δειλία.
Όταν όλα τα δυσάρεστα και απροσδόκητα τα δεχόμαστε πρόθυμα, με συντριμμένη καρδιά, τότε ελευθερωθήκαμε πραγματικά από τη δειλία.
Εκείνος που έγινε δούλος του Κυρίου, θα φοβηθεί μόνο τον δικό του Δεσπότη. Και εκείνος που δεν φοβείται ακόμα Αυτόν, φοβάται πολλές φορές τη σκιά του.
Όποιος νίκησε τη δειλία, είναι φανερό ότι ανέθεσε στον Θεό και τη ζωή και την ψυχή του.
Άγιος Ιωάννης Σιναΐτης, Λόγος περί δειλίας
