Η διεθνής ημέρα γιόγκα καθιερώθηκε το 2015. Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Ιουνίου, ημερομηνία του θερινού ηλιοστασίου για το βόρειο ημισφαίριο. Η πρωτοβουλία για το εορτασμό της Γιόγκα σε παγκόσμιο επίπεδο ανήκει στον Ινδό πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι. Ο Ινδός πρωθυπουργός, υπέβαλε σχετικό αίτημα στις 27 Σεπτεμβρίου 2014 προς τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, η οποία το υιοθέτησε και με το ψήφισμα της 11ης Δεκεμβρίου 2014 καθιέρωσε την 21η Ιουνίου κάθε χρόνου ως Διεθνή Ημέρα Γιόγκα (International Yoga Day).
Με αφορμή, λοιπόν, την απόφαση αυτή θα θέλαμε στις γραμμές που ακολουθούν, να ενημερώσουμε τους χριστιανούς μας για το ζήτημα αυτό.
Αναμφίβολα, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σε κράτη του δυτικού κόσμου, μεταξύ των οποίων και στο δικό μας, η παρείσφρηση των λεγομένων «ανατολικών θρησκειών». Των θρησκειών, δηλαδή, εκείνων που προέρχονται από χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, όπως ο Ινδουισμός, ο Βουδισμός, ο Ταοϊσμός και ο Κομφουκιανισμός. Στις δυτικές κοινωνίες, όμως, δεν μεταφέρονται στην αυθεντική τους μορφή. Δηλαδή, ως άλλες θρησκείες τελείως ασυμβίβαστες με τη διδασκαλία του Χριστιανισμού. Αντιθέτως, παρουσιάζονται με ποικίλα προσωπεία προκειμένου να παγιδεύσουν τους ανυποψίαστους ανθρώπους.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ξεκάθαρης θρησκευτικής πρακτικής, που κρύβεται πίσω από το προσωπείο μιας δήθεν αθώας και ευεργετικής μεθόδου για τον άνθρωπο, είναι και η γιόγκα.
Η λέξη «γιόγκα» είναι από τους πιο πολυσήμαντους όρους του ινδικού λεξιλογίου. Σημαίνει ζεύξη, ένωση, σύνδεση, άσκηση. Με τον όρο «γιόγκα» νοούνται οι σωματικές, πνευματικές και νοητικές πρακτικές, που προέρχονται από την αρχαία Ινδία. Στόχος αυτών των πρακτικών, σύμφωνα με τους υποστηρικτές της, είναι η επίτευξη μιας μόνιμης ειρήνης του νου. Επίσης, η γιόγκα επιδιώκει μέσω του διαλογισμού την ένωση της ψυχής με τον θεό. Τον θεό, βέβαια, όπως τον αντιλαμβάνεται η ινδουιστική θρησκεία. Γιόγκα είναι η ζεύξη με το άπειρο, με το απόλυτο, με το αιώνιο εγώ.
Η γιόγκα σήμερα προπαγανδίζεται με κάθε τρόπο. Από το διαδίκτυο, τα μέσα ενημέρωσης, διάφορα έντυπα, οργανώσεις, σχολές. Είναι γεγονός πως και στην πατρίδα μας έχουμε μία συνεχή αύξηση διαφόρων κέντρων της γιόγκα. Οι γνώσεις όμως γι’ αυτή είναι γενικές και συγκεχυμένες. Όλοι την παρουσιάζουν ως ένα τρόπο γυμναστικής. Ως πρακτική χαλάρωσης και ευεξίας.
Πράγματι, πολλά γυμναστήρια, ακόμα και ινστιτούτα ομορφιάς και σχολές χορού, έχουν συμπεριλάβει στα προγράμματά τους τη μέθοδο της γιόγκα, αγνοώντας σε αρκετές περιπτώσεις τι πραγματικά είναι. Το λυπηρό είναι πως οι τεχνικές αυτές, ως μέθοδοι γυμναστικών ασκήσεων, φιλοδοξούν να εισχωρήσουν ακόμα και στα σχολεία, της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Οι υποστηρικτές των γυμναστικών αυτών μεθόδων, για να τις κάνουν ευκολότερα αποδεκτές από τον μέσο Έλληνα πολίτη, τις αποχρωματίζουν θρησκευτικά. Βεβαιώνουν ότι η γιόγκα ούτε είχε ούτε έχει ινδουιστικό χαρακτήρα. Λένε πως είναι «επιστήμη», «ψυχοσωματική άσκηση», «πνευματική επίγνωση».
Γενικά η γιόγκα διαφημίζεται και προβάλλεται:
Ως είδος γυμναστικής με πολλαπλά σωματικά οφέλη.
Ως πρακτική εντελώς ακίνδυνη για τον άνθρωπο.
Ως μέθοδος που δεν έχει καμία σχέση με τη θρησκεία του Ινδουισμού. Το τελευταίο σημαίνει, πως στο σύστημα της γιόγκα μπορεί να συμμετάσχει οποιοσδήποτε, ακόμα και ένας συνειδητός Χριστιανός.
Ισχύει, όμως, ότι η γιόγκα είναι μόνο γυμναστική; Ότι τα αποτελέσματά της είναι η ψυχοσωματική ευεξία, η απαλλαγή από το στρες, η ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος, η βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος και πολλά άλλα; Όχι!
Η γιόγκα, όσο και αν κάποιοι δεν θέλουν να το ομολογήσουν, έχει καθαρά θρησκευτικό χαρακτήρα. Ο προσανατολισμός της ινδικής αυτής τεχνικής ήταν, είναι και θα είναι θρησκευτικός.
Προϋποθέτει πίστη σε ξένες θεότητες. Ο όρος γιόγκα συνδέεται, σύμφωνα με την ινδουιστική θρησκεία, με τον Βράχμα. Ο Βράχμα είναι μία απρόσωπη θεϊκή ουσία που βρίσκεται παντού και είναι κρυμμένη σε όλα. Η φιλοσοφία της γιόγκα διδάσκει πως όλα είναι θεός (πανθεϊσμός), ακόμα και ο άνθρωπος. Το πρόβλημα του ανθρώπου είναι η άγνοια, από την οποία θα λυτρωθεί όταν φτάσει, μετά από έντονη ατομική προσπάθεια, στην αυτοφώτιση.
Υπόσχεται την αυτοθέωση του ανθρώπου. Μια αυτοθέωση που βασίζεται πάνω στην καταστροφική αμαρτία του εγωισμού. Κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι ότι οι πρακτικές της γιόγκα έχουν ως πρώτο συνθετικό τους το «αυτό-»: «αυτενέργεια», «αυτολύτρωση», «αυτοπραγμάτωση», κ.λπ.
Χρησιμοποιεί ιερά ινδικά κείμενα, όπως τις Βέδες, τις Ουπανισάδες, τις Πουράνες κ.α. Ο «δάσκαλος» – γκουρού, με τη βοήθεια των κειμένων αυτών, επιδιώκει να μυήσει εκείνους που ασχολούνται με τη γιόγκα στο να βιώσουν τις θεωρίες για τον νόμο του κάρμα. Το κάρμα καθορίζει τον κύκλο των μετενσαρκώσεων. Ο τελικός στόχος είναι η λύτρωση από τον συνεχή αυτό κύκλο. Η λύτρωση αυτή πραγματοποιείται με την εκμηδένιση του προσώπου και τη σύνδεσή του με το Απόλυτο.
Κατόπιν αυτών, αντιλαμβανόμαστε πως η γιόγκα είναι ένα θρησκευτικό σύστημα με δική του θεολογία, ανθρωπολογία και κοσμοθεωρία. Έχει, δηλαδή, αυτόνομη διδασκαλία για τα βασικά ερωτήματα της ζωής, τι είναι ο θεός, τι είναι ο άνθρωπος, τι είναι ο κόσμος. Διδασκαλία, όμως, αντίθετη με την Ορθόδοξη χριστιανική πίστη.
Στη χριστιανική διδασκαλία ο Θεός είναι συγκεκριμένη Ύπαρξη. Είναι Ένας και Τριαδικός. Έχει μία ουσία (φύση) και τρία Πρόσωπα. Τα τρία Πρόσωπα είναι ο Πατέρας, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Έχουν την ίδια δύναμη και κοινή θεία ουσία.
Ο Θεός είναι άκτιστος και η δημιουργία Του κτιστή. Ο Δημιουργός διακρίνεται σαφώς από όλα τα δημιουργήματα. Κορυφαίο δημιούργημα της αγάπης του Τριαδικού Θεού είναι ο άνθρωπος.
Ο άνθρωπος, διαγράφοντας μία ευθύγραμμη πορεία σε αυτόν εδώ τον κόσμο, αγωνίζεται με τις μεθόδους της χριστιανικής ασκήσεως να λυτρωθεί από την αμαρτία. Έτσι θα «μοιάσει» με το αρχέτυπο πρότυπό του που είναι ο Θεός. Τον Θεό όπως μας αποκαλύφθηκε στο πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ο αγώνας αυτός της ασκήσεως οδηγεί στην ένωση του ανθρώπου με τον Θεό, τη θέωση, που δεν είναι επιβράβευση της ατομικής του προσπάθειας, αλλά δώρο του Θεού. Θέωση δεν σημαίνει εκμηδένιση του ανθρωπίνου προσώπου, αλλά διατήρηση όλων των προσωπικών γνωρισμάτων, ψυχικών και σωματικών.
Νομοθέτης της ασκήσεως στον Χριστιανισμό είναι ο ίδιος ο Αρχηγός της πίστεώς μας Χριστός. Μορφές χριστιανικής ασκήσεως δεν είναι η γυμναστική, η ρύθμιση της αναπνοής, και ο έλεγχος του σώματος. Είναι η νηστεία, η προσευχή, οι μετάνοιες. Και όχι μόνο. Είναι η εκκοπή του «ιδίου θελήματος», η συντριβή του εγωισμού, η ταπείνωση, η συγχωρητικότητα, η αγάπη προς τον πλησίον. Είναι, επίσης, η μελέτη της Αγίας Γραφής, η εμπροϋπόθετη συμμετοχή στα Μυστήρια της Εκκλησίας και κυρίως σε εκείνα της Εξομολόγησης και της Θείας Ευχαριστίας. Όλα αυτά υπό την καθοδήγηση, όχι κάποιου «δασκάλου» – γκουρού, αλλά του ιερέως – Πνευματικού.
Από όσα αναφέρθησαν γίνεται φανερό ότι η γιόγκα είναι απολύτως ασυμβίβαστη με την Ορθόδοξη χριστιανική πίστη μας. Χριστιανισμός και γιόγκα είναι δύο εντελώς διαφορετικοί δρόμοι. Μεταξύ τους υπάρχουν μόνο διαφορές και καμία ομοιότητα. Όσοι υποστηρίζουν το αντίθετο πλανώνται και πλανούν. Εκείνος που θέλει, όχι μόνο να ονομάζεται αλλά και να είναι Χριστιανός, είναι ανεπίτρεπτο να ασχολείται με τη γιόγκα, ακόμα και στην πιο «αθώα» της εκδοχή. Μόνο μέσα στην Εκκλησία, την κιβωτό της σωτηρίας, μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος την αληθινή ζωή δοξάζοντας τον Τριαδικό Θεό, επιδιώκοντας διαρκώς την ένωση μαζί Του.
Εκ του ιερού Ναού Αγίου Νικολάου (Αλίμου)
