Ο εκφοβισμός έχει ορισθεί ως μια επιθετική, σκόπιμη πράξη ή συμπεριφορά που εκδηλώνεται από ένα άτομο ή ομάδα ατόμων επαναλαμβανόμενα, έχει διάρκεια στον χρόνο και απευθύνεται σε ένα άτομο (θύμα) που δεν μπορεί να υπερασπιστεί εύκολα τον εαυτό του (Olweus, 1993).
Ο ορισμός αυτός υπογραμμίζει τη σκοπιμότητα του εκφραστή της βίαιης συμπεριφοράς και την πρόκληση φυσικής ή ψυχολογικής βλάβης στα θύματα. Επιπλέον, η διαφορά του εκφοβισμού με τις συνηθισμένες διαμάχες μεταξύ των παιδιών είναι ότι αυτός εμφανίζει επαναληψιμότητα και ότι υπάρχει ανισορροπία ισχύος μεταξύ του θύτη και του θύματος, με την επιβεβαίωση της κυριαρχίας του θύτη πάνω στο θύμα (ως προς την ηλικία, τη φυσική δύναμη κ.λπ.) (Cullingford & Morrison, 1995).
Οι Sharp και Smith (1994), ανάλογα με τον τύπο και την ένταση της επιθετικής συμπεριφοράς, επισημαίνουν τις ακόλουθες μορφές εκφοβισμού:
Φυσικός εκφοβισμός (χειρονομίες, σπρώξιμο, επίδειξη φυσικής δύναμης). Λεκτικός εκφοβισμός (τραυματισμός, εκβιασμός, ταπείνωση, καταπίεση, προσβολή, βρίσιμο). Έμμεσος εκφοβισμός (κοινωνική χειραγώγηση που αφορά στη χρησιμοποίηση των άλλων ως μέσα αντί για την άμεση επίθεση στο θύμα, για παράδειγμα, ενοχλητικά και επιθετικά σχόλια, συστηματική εξαίρεση ενός ατόμου από τις δραστηριότητες μιας ομάδας κ.λπ. {1}). Επίσης μορφές μπούλινγκ έχουμε στον εργασιακό χώρο, στο διαδίκτυο, στο σπίτι και αλλού.
Ο ανήλικος/η ή ενήλικας/η που δέχεται εκφοβισμό (το θύμα), οφείλει στον εαυτό του, να μη ντραπεί, αλλά να αποδεχτεί την αλήθεια της καταστάσεως στην οποία βρίσκεται και να μιλήσει σε κοντινά πρόσωπα που εμπιστεύεται. Με αυτή τη κίνηση το θύμα θα βρει, αλλά και θα νιώσει τη συμπαράσταση που χρειάζεται με σκοπό την ψυχολογική του ισορροπία και τους φυσιολογικούς τρόπους επίλυσης του προβλήματος.
Χριστιανός και μπούλινγκ: O χριστιανός συνήθως έχει πνευματικό πατέρα, όπου εξομολογείται και γενικά τον θεωρεί ως τον προπονητή του για την τέχνη της ζωής μαζί με τον Χριστό. Χρειάζεται, λοιπόν, να μιλήσει στον πνευματικό του, ώστε να δουν το πρόβλημα και να αναζητήσουν την επίλυσή του.
Ο χριστιανός γυρνά και το άλλο μάγουλο και σωπαίνει ή μιλά; Όπως ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και ανεπανάληπτος, έτσι και το πνευματικό επίπεδο του καθενός διαφέρει. Μαζί με τον πνευματικό θα μετρήσουν τις αντοχές ώστε ο σκοπός του ταπεινού φρονήματος, να είναι εποικοδομητικός και όχι καταστροφικός για την ψυχική ισορροπία του θύματος.
Εννοείται πως ο χριστιανός δεν συμμετέχει σε εκφοβισμούς εναντίον των άλλων. Ο απόστολος Παύλος μας νουθετεί πως η ζωή εκείνων που οδηγούνται από το Άγιο Πνεύμα διακρίνεται για την αγαθότητα, τη δικαιοσύνη και την αλήθεια. Επίσης, μας συμβουλεύει να μην συμμετέχουμε στα σκοτεινά και ανώφελα έργα των άλλων, αλλά να τα ξεσκεπάζουμε [2].
Το κυρίαρχο στοιχείο, όμως, στη ζωή του χριστιανού είναι η αγάπη για όλους. Μια αγάπη που εμπνέεται από τον Σταυρό του Χριστού. Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός τονίζει να προσέξουμε ώστε να μην περιφρονήσουμε κανένα από αυτούς τους μικρούς (θύτες), γιατί ο Υιός του ανθρώπου ήρθε να σώσει τους πλανεμένους [3]. Εδώ ο χριστιανός βλέπει τον εχθρό του, αυτόν που τον ταλαιπωρεί, που έχει πλανηθεί και πολλές φορές γίνεται καταστροφικός και για εκείνον και τους άλλους.
Οφείλουμε να μιλήσουμε για το κακό που συμβαίνει γύρω μας, αλλά να μην μισούμε του φταίχτες γιατί και αυτοί είναι θύματα. Αυτή είναι η αγάπη του Χριστού. Όταν βάλουμε στην προσευχή μας αυτόν που μας κάνει κακό, τότε και ο Θεός θα ενεργήσει και η ψυχή μας θα μαλακώσει για αυτόν τον άνθρωπο, γιατί θα αποκτήσουμε ένα πνευματικό δεσμό. Η Εκκλησία εύχεται πρώτα «ὑπέρ τῶν μισούντων» και έπειτα «ὑπέρ τῶν ἀγαπώντων ἡμᾶς». Έτσι μέσα στην ψυχή μας θα κυριαρχήσει η αγάπη και η γαλήνη, και τα συναισθήματα όπως ο φθόνος και το μίσος δε θα έχουν χώρο πια. Γιατί το μπούλινγκ σε αυτά αποβλέπει∙ να κλονίσει την ηρεμία μας, να μισήσουμε τους ανθρώπους, να πάψουμε να πιστεύουμε στις δικές μας δυνάμεις. Ο Θεός πάντοτε, όμως, μας ευλογεί και μας στηρίζει, ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές. Με τον Χριστό, ο σταυρός της ζωής μας (οι δυσκολίες της) είναι ελαφρύτερος. Αυτό μας λέει ο Κύριός μας: «Ελάτε σε μένα όλοι όσοι κοπιάζετε και είστε φορτωμένοι, και εγώ θα σας αναπαύσω. Σηκώστε επάνω σας τον ζυγό μου, και μάθετε από μένα· επειδή, είμαι πράος και ταπεινός στην καρδιά· και θα βρείτε ανάπαυση μέσα στις ψυχές σας. Επειδή, ο ζυγός μου είναι καλός, και το φορτίο μου ελαφρύ». [4]
Ο Χριστός ως Θεός δέχτηκε να φανερώσει αδυναμία ώστε να σηκώσει τον Σταυρό του μαζί με τον Σίμωνα τον Κυρηναίο, για να μας δείξει πως μας καταλαβαίνει, γιατί και Εκείνος πέρασε δύσκολες στιγμές και για αναζητήσουμε βοήθεια στους ανθρώπους και να μην κλειστούμε στον εαυτό μας. Ο Χριστός, λοιπόν, σηκώνει μαζί με εμάς τον Σταυρό μας. Είναι δίπλα μας. Ο Σταυρός του Χριστού μας δυναμώνει, μας ελαφρύνει τα βάρη, μας λύνει τα προβλήματα και μας στηρίζει.
[1] www.bullyingandcyber.net
[2] Εφ. (5, 8-19).
[3] Ματ. (18, 10-20).
[4] Ματ. (20, 11-30).
Πηγή: Ι.Ν. Ευαγγελισμού Θεοτόκου (Καλλιθέας)
www.pemptousia.gr
