Ὁ Χριστὸς γεννήθηκε ἐν καιρῷ νυκτός. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἀπὸ ἀρχαιοτάτης ἐποχῆς ἡ λειτουργία τῶν Χριστουγέννων τελεῖται πολὺ νωρίς, προτοῦ νὰ φέξῃ.

Νύ­χτα γεννήθηκε ὁ Χριστός, ὄχι ἡμέρα, γιατὶ ἡ νύχτα μὲ τὸ σκοτάδι της εἰκονίζει τὸ βαθὺ πνευματικὸ καὶ θρησκευτικὸ σκο­τά­δι, στὸ ὁποῖο ζοῦσε ὁ κόσμος τὶς παραμο­νὲς τῆς Γεννήσεως τοῦ Σωτῆρος.
Ὁ κόσμος εἶ­χε ἄγνοια ἐπάνω στὰ σπουδαιό­τερα ζητήμα­τα τῆς ζωῆς, ὅπως· για­τί ἤρθαμε στὸν κόσμο; ποιός εἶναι ὁ προορι­σμός μας; ἀ­πὸ ποῦ ἤρθαμε καὶ ποῦ πηγαίνουμε; ποιά εἶναι ἡ ἀρχή μας καὶ ποιό τὸ τέλος μας; ποιός εἶναι ὁ ἀληθι­νὸς Θεός;

Ὁρίστε ζητήματα θεμελιώδη, σπουδαῖα, γιὰ τὰ ὁποῖα ὅμως ὁ ἀρχαῖ­ος κόσμος εἶχε σκοτάδι, μεσάνυχτα. Ἡ ψυχὴ τῶν ἀνθρώπων ζητοῦσε φῶς, καὶ φῶς δὲν ἔ­βλεπε.

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι παρουσιάστηκαν διὰ μέσου τῶν αἰώνων φιλόσοφοι καὶ ἱδρυταὶ θρησκειῶν, ἀλλὰ δὲν κατόρθωσαν νὰ φω­τίσουν τὸ ἔρεβος τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς. Ἔρριξαν λίγο φῶς, μὰ τὸ φῶς τους ἦ­ταν ἀσθενικό, ἀνεπαρκές. Οἱ ὡραῖες διδασκα­λίες τους ἦταν ἁ­πλῶς φωτοβολίδες τοῦ αἰωνίου Πνεύματος· φώτιζαν γιὰ λίγο καί ἔπειτα ἔσβηναν, λησμονοῦνταν, γιὰ ν᾽ ἀφήσουν τὸν κόσμο πάλι στὸ σκοτάδι. Κι ὁ δύστυχος ὁ ἄν­θρωπος περι­επλανᾶτο καὶ παραπατοῦσε στὰ σκοτεινά.

Νά λοιπὸν γιατί ὁ Χριστὸς γεννήθηκε νύχτα. Τὸ σκο­τάδι ἐκείνης τῆς νύχτας ἦταν σύμβολο τοῦ ἄλ­λου ἐκείνου σκότους ποὺ βασίλευε παντοῦ. Καὶ τὸ σκοτάδι ἐκεῖνο τὸ διέλυσε ὁ Χριστός. Ἀνέτειλε σὰν ἥλιος, κι ἀπὸ τότε ἐπὶ 20 αἰῶνες φω­τίζει ὅσους τοὐλάχιστον θέλουν νὰ δοῦν τὸ φῶς καὶ νὰ δεχτοῦν τὴν ἀλήθεια.

Ὁ Χριστὸς γεννήθηκε στὸ σκοτάδι γιὰ νὰ διδάξῃ ὅτι ὅσο μένουμε μακριά του, θὰ ζοῦμε σὰν τυφλοπόν­τικες στὰ αἰώνια σκοτάδια. Γιατὶ αὐτὸς εἶναι, κατὰ τὴ μαρτυρία τῆς Ἱστορίας καὶ τῆς Γραφῆς, «τὸ Φῶς τοῦ κόσμου» (Ἰω. 8, 12).

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Καντιώτης