Είναι μεγάλη ευλογία και αρετή να έχεις την αίσθηση ότι κάποιος σε νοιάζεται, ότι σε σκέφτεται, ότι σε αγαπά. Είναι μεγάλη ευλογία να μην φανείς αχάριστος για όλα αυτά.
Πολλές φορές δεν εκτιμούμε σωστά όλα αυτά που ο άλλος μας δίνει, όλα αυτά που ο άλλος κάνει για εμάς, όλα αυτά τα οποία θυσιάζει ο άλλος για εμάς. Είτε δεν τα καταλαβαίνουμε, είτε τα θεωρούμε δεδομένα. Και οι δύο περιπτώσεις αποδεικνύουν ότι βλέπουμε τον άλλον αφ’ υψηλού έχοντας μεγάλο εγωισμό.
Εάν μπούμε στη διαδικασία να δούμε τον άλλον, εάν πάψουμε να τον θεωρούμε δεδομένο, τότε θα αρχίσουμε να ανακαλύπτουμε το βάθος της αγάπης του άλλου, όλες αυτές τις θυσίες που έχει κάνει για εμάς ενώ συγχρόνως θα απομακρυνόμαστε από τη δαιμονική αχαριστία. Γι’ αυτό και είναι μεγάλη ευλογία να αποκτήσουμε αυτήν την αίσθηση, δηλαδή να καταλαβαίνουμε, ότι ο άλλος δεν είναι εχθρός μας για να τον μειώνουμε, ούτε έχει κάποια υποχρέωση απέναντί μας, ούτε ότι εμείς είμαστε το «κελεπούρι». Να είμαστε ευγνώμονες για το ότι ο άλλος παραμένει μαζί μας, μας νοιάζεται, ενδιαφέρεται για εμάς, αγωνιά για εμάς, θυσιάζεται για εμάς.
Πρωτίστως αυτήν την αίσθηση της αγάπης προς το πρόσωπό μας καλούμαστε να την αποκτήσουμε με τον Θεό, ο οποίος μας νοιάζεται και μας αγαπά όσο κανείς. Τότε θα αρχίσουμε να παλεύουμε γι’ αυτή τη σχέση μας με τον Θεό, διότι κάθε σχέση περιέχει μία πάλη. Όχι πάλη με τον άλλον αλλά πάλη με τον εαυτό μας που καλείται να κάνει πίσω για χάρη του άλλου. Μία πάλη με τον εαυτό μας που καλείται να δώσει χώρο στον άλλον, να σιωπήσει για χάρη του άλλου, να συγχωρέσει, να γίνει η ανάπαυση του άλλου. Κάθε σχέση είναι μια πάλη με τον εγωισμό μας, με το σκεπτικό μας, με τα «θέλω» μας, με τις προσδοκίες μας. Εάν μπαίνουμε σε μία σχέση με το σκεπτικό ν’ αλλάξουμε τον άλλον ή να κατακτήσουμε τον άλλον τότε έχουμε αποτύχει. Και έχουμε αποτύχει διότι τα σκεπτικά αυτά δηλώνουν τη φιλαυτία μας και την εγωπάθειά μας.
Το θέμα είναι να αλλάξουμε για χάρη του άλλου (όχι αμαρτωλά αλλά θεάρεστα). Αντί να ποθούμε να κατακτήσουμε τον άλλον, καλούμαστε να αφεθούμε ώστε ο άλλος να μας κατακτήσει. Αντί να κάνουμε τον άλλον δικό μας να τον αφήσουμε να μας κάνει δικούς του. Δηλαδή να προσεγγίζω τον άλλο με πνεύμα ταπείνωσης και θυσίας, με φρόνημα σταυρικό και ανεξίκακο, με συμπεριφορά απλή και ανεπιτήδευτη.
Η κάθε σχέση πρέπει να είναι ένα άνοιγμα προς τον άλλο, ένα δόσιμο χωρίς υπολογισμούς (και όχι με σκεπτικό: «μην ανοιχτώ πολύ μήπως και πληγωθώ»). Πληγωνόμαστε στον βαθμό του εγωισμού μας. Αυτή η αίσθηση περί αδικίας που μας πνίγει έχει μάνα τη μεγάλη ιδέα που έχουμε για εαυτό μας. Ο ταπεινός δεν νιώθει αδικημένος και ας είναι ο πλέον αδικημένος. Ο εγωιστής νιώθει πάντα αδικημένος και ας είναι ο πλέον ευνοημένος!
Εάν μπούμε στη διαδικασία να δούμε πόσα μας έδωσε ο άλλος και τα συγκρίνουμε με πόσα του δώσαμε εμείς, αυτό σημαίνει ότι σχέση δεν υπάρχει, ότι η αγάπη έχει πεθάνει εδώ και καιρό. Και η αγάπη έχει πεθάνει εδώ καιρό στη δική μας καρδιά διότι αντικαταστήσαμε την αγάπη με το δίκιο μας. Ο μεγαλύτερος εχθρός μας είναι το δίκιο μας. Αυτό το δίκιο μας, μας κάνει να βλέπουμε τον άλλον «αλλιώς», με αποτέλεσμα να πληγώνουμε τον άλλον αλλά και εμείς να υποφέρουμε. Γι’ αυτό μην επιτρέπεις το «δίκιο» σου ή την «αξιοπρέπειά» σου να γίνονται οι δυνάστες των σχέσεών σου. Διότι τελικά θα μείνεις μόνος. Και πίστεψέ με, θα μείνεις μόνος όχι γιατί το επέλεξες εσύ, αλλά διότι ο εγωισμός σου δεν ανέχεται κανέναν άλλον στη ζωή σου.
(†) Aρχιμ. Παύλος Παπαδόπουλος
