Η Κυριακή των Πατέρων της Πρώτης Οικουμενικής Συνόδου, αποτελεί μια από τις σημαντικότερες στιγμές στο εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Είναι μια ημέρα τιμής και μνήμης για τους Αγίους Πατέρες που συγκεντρώθηκαν στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ.Χ., προκειμένου να αντιμετωπίσουν την αίρεση του Αρείου και να διαφυλάξουν την ορθή πίστη.

Η Πρώτη Οικουμενική Σύνοδος δεν ήταν απλώς μια συνάντηση εκκλησιαστικών ηγετών, αλλά ένα κομβικό γεγονός που καθόρισε την πορεία της χριστιανικής θεολογίας και εκφράστηκε με την έκδοση του Συμβόλου της Πίστεως (Νικαίας – Κωνσταντινουπόλεως).

Ο Άρειος, ένας πρεσβύτερος από την Αλεξάνδρεια, υποστήριζε ότι ο Υιός δεν ήταν ομοούσιος με τον Πατέρα, αλλά δημιούργημα, αν και το πρώτο και τελειότερο. Αυτή η διδασκαλία υπονόμευε τη θεότητα του Χριστού και, κατ’ επέκταση, τη σωτηρία του ανθρώπου. Αν ο Χριστός δεν ήταν Θεός, τότε η θυσία Του στον σταυρό δεν θα μπορούσε να εξασφαλίσει την αιώνια ζωή.

Οι Άγιοι Πατέρες, φωτισμένοι από το Άγιο Πνεύμα, υπερασπίστηκαν με σθένος την αλήθεια της πίστης. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν μορφές όπως ο Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας, ο οποίος, αν και διάκονος τότε, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην αναίρεση των επιχειρημάτων του Αρείου. Η επιμονή τους στην ομοουσιότητα του Υιού με τον Πατέρα, δηλαδή ότι ο Υιός είναι της ίδιας ουσίας με τον Πατέρα, τέλειος Θεός και Εκείνος, κατοχύρωσε την πλήρη θεότητα του Ιησού Χριστού και διαφύλαξε το μυστήριο της Αγίας Τριάδας. Η φράση «ὁμοούσιος τῷ Πατρί» (ομοούσιος με τον Πατέρα) έγινε ο ακρογωνιαίος λίθος της χριστιανικής θεολογίας.

Η σημασία της Πρώτης Οικουμενικής Συνόδου υπερβαίνει κατά πολύ την απλή καταδίκη μιας αίρεσης. Θεμελίωσε τη σημασία των Οικουμενικών Συνόδων ως το ύψιστο εκκλησιαστικό όργανο για την επίλυση θεολογικών διαφορών και την οριοθέτηση της πίστης.

Επιπλέον, το Σύμβολο της Πίστεως που συντάχθηκε στη Νίκαια, και αργότερα συμπληρώθηκε στη Β΄ Οικουμενική Σύνοδο (Κωνσταντινούπολη, 381 μ.Χ.), αποτελεί μέχρι σήμερα την κοινή ομολογία πίστεως όλων των Ορθοδόξων Χριστιανών. Αναγινώσκεται σε κάθε θεία Λειτουργία, υπενθυμίζοντας σε όλους τις θεμελιώδεις αλήθειες της πίστης μας.

Η Κυριακή των Πατέρων μας καλεί να αναλογιστούμε όχι μόνο τον αγώνα και τις θυσίες αυτών των Αγίων ανδρών, αλλά και τη διαχρονική αξία της θεολογικής τους κληρονομιάς. Μας υπενθυμίζει την ανάγκη για πνευματική εγρήγορση και την αδιάκοπη προσπάθεια για τη διαφύλαξη της ακεραιότητας της ορθόδοξης πίστης ενάντια σε κάθε μορφή πλάνης.