Πόσο απέραντο είναι το έλεος του Θεού για μας! Πολλοί πλούσιοι και ισχυροί θα πλήρωναν πολλά για να δουν τον Κύριο ή την πανάχραντη Μητέρα Του, αλλά ο Θεός εμφανίζεται στην ταπεινή ψυχή και όχι στον πλούτο. Σε τι μας χρειάζονται τα χρήματα; Ο Μέγας Σπυρίδων μετέτρεψε το φίδι σε χρυσάφι. Και σε μας τίποτε άλλο δεν χρειάζεται παρά μόνον ο Κύριος, στον Οποίο κατοικεί η πληρότητα της ζωής.

Αν ο Κύριος δεν μας έδωσε τη δύναμη να μάθουμε πώς έχουν κτισθεί πολλά πράγματα του κόσμου, αυτό σημαίνει πως αυτό δεν ήταν αναγκαίο. Δεν μπορούμε να γνωρίσουμε όλα τα μυστήρια της δημιουργίας με το μυαλό μας. Αντιθέτως, ο Ίδιος ο Δημιουργός του ουρανού και της γης και κάθε πλάσματος μας δίνει τη δύναμη να γνωρίσουμε Αυτόν τον Ίδιο με το Άγιο Πνεύμα. Και με το ίδιο Άγιο Πνεύμα γνωρίζομε τη Θεομήτορα, τους Αγγέλους και τους Αγίους και το πνεύμα μας καίγεται από αγάπη γι’ αυτούς.

Όποιος όμως δεν θα αγαπά τους εχθρούς, αυτός δεν θα μπορέσει να γνωρίσει αληθινά τον Κύριο και τη γλυκύτητα του Αγίου Πνεύματος. Το Άγιο Πνεύμα μας διδάσκει να αγαπούμε τους εχθρούς, έτσι ώστε η ψυχή να πονά γι’ αυτούς σαν να ήταν αληθινά παιδιά της.

Υπάρχουν άνθρωποι που εύχονται για τους εχθρούς τους ή για τους εχθρούς της Εκκλησίας, την απώλεια και τα βάσανα στη φωτιά της κολάσεως. Σκέφτονται έτσι, γιατί δεν διδάχθηκαν από το Άγιο Πνεύμα την αγάπη του Θεού. Όποιος τη διδάχθηκε πραγματικά, αυτός χύνει δάκρυα για όλο τον κόσμο.

Λες ότι είναι κακούργος και ας καεί στη φωτιά του άδη. Σ’ ερωτώ όμως. Αν ο Θεός δώσει σε εσένα μια καλή θέση στον παράδεισο και δεις πεταμένο στις φλόγες εκείνον για τον οποίο τα ευχόσουν αυτά, άραγε δεν θα λυπηθείς τότε γι’ αυτόν, όποιος και αν ήταν, έστω και εχθρός της Εκκλησίας; Ή μήπως έχεις καρδιά από σίδερο; Στον παράδεισο όμως δεν χρειάζεται σίδερο. Εκεί χρειάζεται ταπείνωση και αγάπη Χριστού, η οποία σπλαχνίζεται τους πάντες. Όποιος δεν αγαπά τους εχθρούς, σ’ αυτόν δεν έχει κατοικήσει ακόμη η χάρη του Θεού.

Ελεήμων Κύριε, δίδαξέ μας με το Πνεύμα Σου το Άγιο να αγαπούμε τους εχθρούς και να προσευχόμαστε με δάκρυα γι’ αυτούς. Κύριε, δώσε Πνεύμα Άγιο στη γη, για να Σε γνωρίσουν όλοι οι λαοί και να μάθουν την αγάπη Σου. Κύριε, όπως Συ ο Ίδιος προσευχόσουν για τους εχθρούς, έτσι δίδαξε και εμάς με το Άγιό Σου Πνεύμα να αγαπούμε τους εχθρούς. Κύριε, όλοι οι λαοί είναι έργο των χειρών Σου. Απομάκρυνέ τους από την έχθρα και το μίσος και δώσε τους μετάνοια, για να γνωρίσουν όλοι την αγάπη Σου. Κύριε, Συ μας έδωσες την εντολή να αγαπούμε τους εχθρούς, αλλά αυτό ξεπερνά την αμαρτωλότητά μας, αν δεν είναι μαζί μας η χάρη Σου. Κύριε, σκόρπισε τη χάρη Σου στη γη. Δώσε σε όλους τους λαούς της γης να γευθούν την αγάπη Σου, να μάθουν πως Συ μας αγαπάς σαν μητέρα και ακόμη περισσότερο. Γιατί μπορεί κι η μητέρα να ξεχάσει το παιδί της, αλλά Συ ποτέ, γιατί αγαπάς απείρως το πλάσμα Σου και η αγάπη δεν μπορεί να λησμονήσει. Ελεήμων Κύριε, σώσε με τον πλούτο του ελέους Σου όλους τους λαούς.

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας δόθηκε η επίγνωση των μυστηρίων του Θεού εν Πνεύματι Αγίω και παραμένει δυνατή με την αγία σκέψη και την υπομονή της. Η ορθόδοξη ψυχή έχει διδαχθεί από τη χάρη να προσκολλάται στον Κύριο και την Άχραντη Μητέρα Του και το πνεύμα μας ευφραίνεται από τη θέα του γνωριζόμενου Θεού.

Ο Θεός, όμως, γνωρίζεται μόνον εν Αγίω Πνεύματι, και όποιος, εξαιτίας της υπερηφανείας του, επιχειρεί να γνωρίσει τον Ποιητή των όλων με τον νου του, αυτός είναι τυφλός και ασύνετος. Με τον γήινο νου δεν μπορούμε να μάθουμε ούτε πώς έγινε ο ήλιος. Και όταν παρακαλούμε τον Θεό:· «πες μας πώς έκανες τον ήλιο;», τότε ακούμε καθαρά στην καρδιά μας την απάντηση: «Ταπείνωσε τον εαυτό σου και θα γνωρίσεις όχι μόνο τον ήλιο, αλλά και τον Δημιουργό Του». Και όταν η ψυχή γνωρίσει εν Αγίω Πνεύματι τον Κύριο, τότε από τη χαρά της λησμονεί τον ήλιο και όλη την κτίση και αφήνει τη μέριμνα για την επίγεια γνώση.

Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης