Είναι αλήθεια πως όλοι ταλαιπωρούμαστε από τους λογισμούς! Άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο. Εγώ, δυστυχώς, είμαι στην κατηγορία του «περισσότερου» λόγω και ενός προβλήματος ψυχικής υγείας, ένα από τα βασικά συμπτώματα του οποίου είναι η ιδεόρροια. Δηλαδή η παραγωγή ιδεών και σκέψεων σε καταιγιστικό βαθμό!
Μέσα όμως από τη μεγάλη μου αυτή ταλαιπωρία κατάφερα με τη χάρη και το έλεος του Κυρίου να μάθω κάποια πράγματα και κατάλαβα πως οι λογισμοί μπορούν να μας βοηθήσουν αντί να μας κατατροπώσουν. Όπως λέει και ο ψαλμός∙ «Ὤρυξαν πρὸ προσώπου μου βόθρον καὶ ἐνέπεσαν εἰς αὐτόν» (Ψαλ. 56, 7). Δηλαδή, ετοίμασαν για μένα βαθύ και ολέθριο λάκκο, αλλά έπεσαν αυτοί και όχι εγώ μέσα σ’ αυτόν.
Αυτό κατεξοχήν μπορεί να γίνει στο μυστήριο της Εξομολόγησης με την εξαγόρευση των λογισμών και με την υπακοή μας στις οδηγίες του Πνευματικού! Είναι αρκετά δύσκολο να διακρίνουμε εμείς οι ίδιοι, ειδικά εκείνη την ώρα, από πού προέρχονται οι λογισμοί∙ από τα πάθη μας, από τον διάβολο ή μήπως και από τον Θεό;
Ας πούμε ότι έχουμε έναν λογισμό ότι ο αδερφός μας μάς φθονεί, λέει για μας ψευδή λόγια και γενικά θέλει να μας βλάψει! Αν τον λογισμό αυτόν τον έχει στείλει ο διάβολος, τον αγνοούμε, όπως κάθε τι που προέρχεται από αυτόν. Αν προέρχεται από εμάς, πάλι τον αγνοούμε, εκτός και αν έχουμε φτάσει στο στάδιο του μόνιμου φωτισμού, πράγμα πολύ σπάνιο και δύσκολο! Αλλά και πάλι οι άγιοι που είχαν φτάσει σε αυτό το επίπεδο, δεν εμπιστεύονταν την κρίση τους για προσωπικά τους θέματα και εξαγόρευαν τους λογισμούς τους στους Πνευματικούς. Οπότε εμείς τι εμπιστοσύνη να έχουμε σε ένα μυαλό που έχει υποστεί βλάβη; Άρα και στις δύο περιπτώσεις, αγνοούμε αυτό τον λογισμό! Αν είναι ένας λογισμός –φωτισμός από τον Θεό γιατί άραγε μας φωτίζει; Για να ταχθούμε εναντίον του αδερφού μας; Να πάμε να του κάνουμε και εμείς κακό; Φυσικά και όχι! Σε μια μόνο περίπτωση μας φωτίζει για να δούμε ένα πάθος του αδερφού μας. Μας το εμπιστεύεται γιατί γνωρίζει ότι θα κάνουμε πολλή προσευχή για τον αδερφό μας, με πολλή αγάπη, και ίσως έτσι βοηθηθούμε και οι δυο!
Αν νομίζουμε ότι φωτιζόμαστε για να κατακρίνουμε, να συγκρουόμαστε, να εκδικούμαστε και γενικά να κάνουμε αντίθετα πράγματα από αυτά που έχει ζητήσει ο Χριστός, τότε φυσικά δεν είμαστε φωτισμένοι αλλά σκοτισμένοι! Οπότε και στις τρεις περιπτώσεις τι μας μένει; Η προσευχή και η αγάπη για τον αδερφό! Και ας έλθουν όσοι λογισμοί θέλουν! Είναι μια απόφαση πως ό,τι και να γίνει δεν θα κλονιστώ. Μα και αν με θεωρούν χαζό; Και αν εθελοτυφλώ; Δεν είναι μωρία να εθελοτυφλείς και να κάνεις πως δεν καταλαβαίνεις! Μωρία έλεγαν οι εθνικοί και όλοι οι ορθολογιστές το κήρυγμα του Χριστού για την αγάπη προς τους εχθρούς. Για τους χριστιανούς όμως είναι καύχημα να βλέπουμε τον άλλο να μας κοροϊδεύει μπροστά στα μάτια μας και εμείς να εμπιστευόμαστε περισσότερο και ολοκληρωτικά τον Χριστό παρά τα μάτια μας! Ας προσευχόμαστε πάντα να μας δίνει αυτή τη μωρία ο Κύριος!
Τέλος, για τους λογισμούς που μας οδηγούν στα πάθη, πρέπει να λάβουμε τη γενναία ομολογία ότι γι’ αυτούς φταίμε πιο πολύ εμείς που επιθυμούμε τις αμαρτίες και όχι ο διάβολος που απλά βρίσκει έδαφος. Αυτοί οι λογισμοί μας οδηγούν σε αυτογνωσία, η αυτογνωσία στην ταπείνωση και η ταπείνωση στον Θεό! Όπου είναι ο θησαυρός μας θα είναι και η καρδιά μας! Αν είναι στα πάθη, θα έχουμε ανάλογους λογισμούς, αν είναι ο νους μας στον Θεό, θα έχει ανάλογα καλούς λογισμούς! Χωρίς βέβαια να είναι και αυτό απόλυτο!