Επειδή ο Χριστός είναι ο Σωτήρας των ανθρώπων, και προξένησε τη μεγαλύτερη ευεργεσία σε όλο τον κόσμο, γι’ αυτό και η Παναγία, η Μητέρα του Χριστού, είναι η χαρά όλης της κτίσεως. Γιατί αυτή έδωσε την σάρκα της στον Χριστό, αυτή τον κράτησε εννέα μήνες μέσα στην κοιλιά της, και αυτή με την αγάπη και την στοργή της Τον θήλασε, Τον μεγάλωσε.

Αλλά τιμώντας την Παναγία παράλληλα πρέπει να τιμούμε και τη μητέρα της Παναγίας, την αγία Άννα. Η Εκκλησία αιωνίως αποδίδει την ευγνωμοσύνη της και την τιμή της στα πρόσωπα εκείνα που συνετέλεσαν στην δόξα του Θεού. Έτσι λοιπόν, 25 Ιουλίου, εορτάζουμε και την αγία Άννα, τη Μητέρα της Παναγίας μας, η οποία παρέδωσε την ψυχή της σαν αυτή την ημέρα.

Εφόσον η αγία Άννα ήταν Μητέρα της Παναγίας αυτό σημαίνει ότι ήταν η Προμήτωρ, δηλαδή η γιαγιά του Χριστού κατά το ανθρώπινο. Από την πείρα μας γνωρίζουμε την μεγάλη αγάπη της γιαγιάς στα εγγόνια, αλλά και την αγάπη των εγγονών προς τη γιαγιά τους. Οπότε μπορούμε να καταλάβουμε και τη σχέση της αγίας Άννης με τον Χριστό. Αυτή θα Του έδειχνε αγάπη, θα Τον βοηθούσε, καθώς επίσης ο μικρός Χριστός θα αισθανόταν την ιδιαίτερη αγάπη και στοργή της γιαγιάς Του.

Ο πατέρας της αγίας Άννης, ο ιερεύς Ματθάν, είχε τρεις θυγατέρες, τη Μαρία, τη Σοβήν και την Άννα. Από τη Μαρία προήλθε η Σαλώμη, η μετέπειτα μυροφόρος, από τη Σοβήν γεννήθηκε η Ελισάβετ, η μητέρα του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και από την Άννα γεννήθηκε η Παναγία μας. Οπότε, η Σαλώμη η μυροφόρος, η Ελισάβετ η μητέρα του Προδρόμου και η Παναγία είναι θυγατέρες τριών αδελφών και πρώτες ξαδέλφες μεταξύ τους. Βλέπουμε εδώ μια αγία οικογένεια και μια αγία συγγενική ατμόσφαιρα.

Η αγία Άννα ήταν μια ευλαβής γυναίκα, όπως διδάσκουν οι Πατέρες της Εκκλησίας, ιδιαιτέρως ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Το όνομα Άννα σημαίνει Χάρις και πράγματι η Χάρη κατοικούσε μέσα της. Συνέλαβε την Παναγία με προσευχή, νηστεία και υπακοή στον Θεό. Την κυοφόρησε, τη γαλακτοτρόφησε με πολλή αγάπη, δίνοντας όχι μόνο το γάλα της, αλλά και τη ζωή της, την προσευχή της. Όταν η Παναγία έγινε τριών ετών την αφιέρωσε στον Ναό, στερήθηκε την παρουσία της, γιατί ήξερε ότι είναι δώρο Θεού. Ολόκληρη τη ζωή της η αγία Άννα την πέρασε με νηστείες, προσευχές και ελεημοσύνες.

Τα όσα είδαμε προηγουμένως δείχνουν μια πραγματικότητα, ότι όταν χαιρόμαστε έναν καρπό πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτός ο καρπός είναι αποτέλεσμα πολλών προσπαθειών και πολλών κόπων. Αυτό που γίνεται σε υλικό επίπεδο, γίνεται και σε πνευματικό επίπεδο. Τιμούμε έναν άγιο, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να τιμούμε και αυτούς που τον βοήθησαν να γίνει άγιος και την όλη ατμόσφαιρα που συνετέλεσε στον σκοπό αυτό. Στην περίπτωση της αγίας Άννης, βλέπουμε μια ολόκληρη πνευματική οικογένεια, αλλά και μια ολόκληρη πνευματική ατμόσφαιρα, που συνετέλεσε στη δημιουργία αγίων προσωπικοτήτων και την εμφάνιση της Παναγίας μας.

Πόση σημασία πρέπει να δώσουμε στην ατμόσφαιρα που δημιουργείται μέσα σε μια οικογένεια! Συνήθως είμαστε έτοιμοι να κατηγορήσουμε τα παιδιά, τους νέους, αγνοώντας όμως ότι πολλές φορές φταίμε εμείς που δεν τους δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες να αναπτυχθούν σωστά.

Πάντως εφόσον θεωρούμε την Παναγία ως πνευματική μητέρα μας, πρέπει να θεωρούμε και την Αγία Άννα ως πνευματική μας γιαγιά. Και να την παρακαλούμε να μας δείχνει τη στοργή της, όπως την δείχνουν οι γιαγιάδες. Την έχουμε ανάγκη.

† Ιερόθεος (Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου)