Οι Οθωμανοί από τα μέσα του 12ου αι. είχαν εφαρμόσει το παιδομάζωμα. Το παιδομάζωμα αποσκοπούσε στη συγκρότηση των επίλεκτων σωμάτων των Γενιτσάρων, από μικρά παιδιά ελληνικών οικογενειών.
Ο επιφανής Άγγλος πολιτικός του 19ου αι. και τέσσερις φορές Πρωθυπουργός Gladstone (Γλάδστον) ανέφερε χαρακτηριστικά: «Ήταν στο σύνολό τους (οι Τούρκοι) από την πρώτη μέρα που μπήκαν στην Ευρώπη, το μόνο δείγμα της ανθρωπότητας που έδειξε τη μεγαλύτερη έλλειψη ανθρωπισμού. Οπουδήποτε και αν πέρασαν μία πλατειά κηλίδα αίματος έδειχνε το πέρασμά τους. Σε όλη την έκταση της κυριαρχίας τους ο πολιτισμός εξαφανιζόταν».
Συμπληρώνοντας αυτά τα λόγια ο Πρωθυπουργός της Γαλλίας κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο Clemenseau (Κλεμανσώ) πρόσθεσε: «Σε όποια χώρα εγκαθιδρύθηκε τουρκική κυριαρχία, σημειώθηκε μείωση της υλικής ευημερίας και υποβάθμιση του πολιτισμού».
Στο τέλος του 19ου αι. η τουρκική επίθεση κατά των Αρμενίων μετατράπηκε σε σφαγή. Είναι γνωστό το ολοκαύτωμα χιλιάδων ανδρών, γυναικών και παιδιών που είχαν καταφύγει στη μεγάλη αρμενική εκκλησία της Ούφρα. Δεν επιθυμούμε να προχωρήσουμε σε φρικιαστικές λεπτομέρειες.
Οι υπόδουλοι λαοί πίστεψαν στις ψεύτικες υποσχέσεις των Νεοτούρκων, οι οποίοι, κατά την Επανάστασή τους στις 19-7-1908, ταύτισαν τα δήθεν φιλελεύθερα ιδεώδη τους με τα ιδεώδη της Γαλλικής Επαναστάσεως. Όμως από την πρώτη στιγμή οι Νεότουρκοι φοβήθηκαν ότι υπό ελεύθερες και ισότιμες συνθήκες δεν θα μπορούσαν να ξεπεράσουν το κοινωνικό και μορφωτικό επίπεδο ιδίως των Ελλήνων, όπως και των Αρμενίων, οι οποίοι, κατά την άποψη των σφαγέων, θα διεκδικούσαν αργότερα και την εθνική τους αυτονομία. Τέθηκε έτσι σε εφαρμογή ένας φανερός γενικός διωγμός που εκδηλώθηκε με τρομακτική συχνότητα σε ολόκληρη τη Μακεδονία.
Ο πυρήνας αυτής της κατατρόπωσης ήταν το μίσος εναντίον της Ορθοδοξίας και της κραυγαλέας πνευματικής υπεροχής της έναντι του Ισλάμ. Δεν είναι τυχαίο ότι τα πρώτα πάντοτε θύματα των Τούρκων ήταν οι Πρόκριτοι και οι Ιερείς. Η κοινή συμφορά που βρήκε τότε τους Ορθοδόξους Έλληνες, Βουλγάρους και Σέρβους τους ανάγκασε να ενωθούν και να κηρύξουν τον Οκτώβριο του 1912 τον πρώτο Βαλκανικό πόλεμο.
Της Βιργινίας Κωνσταντινίδου – Χαμουδοπούλου (Ιστορικού)
