Στίς 24 Ἰουνίου ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία τιμᾶ καί ἑορτάζει τό Γενέθλιον τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, ὁ ὁποῖος εἶχε τή μεγαλύτερη τιμή ἀπό κάθε ἄλλον ἄνθρωπο, εἶχε δηλαδή τήν τιμή νά βαπτίσει τόν ἴδιο τόν Δεσπότη Χριστό.
Αξίζει νά σημειωθῆ ὅτι ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία τρία μόνο Γενέθλια τιμᾶ καί ἑορτάζει: 1) τοῦ Δεσπότου καί Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ στίς 25 Δεκεμβρίου, 2) Τῆς Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας στίς 8 Σεπτεμβρίου καί 3) τοῦ ἐνδόξου Προφήτου Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ Ἰωάννου στίς 24 Ἰουνίου.
Εἶναι ἡ ἑορτή τῆς γεννήσεως τοῦ ἀνθρώπου πού ἕνωσε τήν Παλαιά μέ τήν Καινή Διαθήκη. Ὡς βιβλικό πρόσωπο θεωρεῖται ὅτι βρίσκεται στό μεταίχμιο μεταξύ τῆς Παλαιᾶς καί τῆς Καινῆς Διαθήκης. Στήν Παλαιά θεωρεῖται «Προφήτης» ἐνῶ στήν Καινή «Πρόδρομος». Ὁ ἐρχομός του προφητεύθηκε ἀπό τούς προφῆτες Ἡσαΐα καί Μαλαχία (Ἡσ. 40, 3· Μαλ. 3,1· Ματ. 3,3· 11, 13-14). Ὁ Ἰωάννης ἀναφέρεται καί ἀπό τούς τέσσερις Εὐαγγελιστές. Τό ὄνομα Ἰωάννης εἶναι ἑβραϊκό καί σημαίνει τή χάρη καί τήν εὔνοια τοῦ Θεοῦ.
Σύμφωνα μέ τόν Εὐαγγελιστή Λουκᾶ, ὁ Ἰωάννης ἦταν γιός τοῦ Ἱερέα Ζαχαρία καί τῆς Ἐλισάβετ πού ἦταν συγγενής τῆς Θεοτόκου. Οἱ γονεῖς του ἀνῆκαν σέ ἱερατικές οἰκογένειες. Ὁ πατέρας του ἦταν ἀπό την ἱερατική τάξη τοῦ Ἀβιᾶ, ἐνῶ ἡ μητέρα του ἦταν ἀπόγονος τοῦ Ἀαρών (Λουκ. 1, 5).
Κάποια ἡμέρα τήν ὥρα τοῦ θυμιάματος, ὁ Ζαχαρίας εἶδε μέσα στό θυσιαστήριο ἄγγελο Κυρίου, ὁ ὁποῖος τοῦ ἀνήγγειλε ὅτι θά ἀποκτοῦσε γιό, τόν ὁποῖο θά ὀνόμαζε Ἰωάννη. Ὁ Ζαχαρίας σκίρτησε ἀπό χαρά, ἀλλά δυσπιστοῦσε. Ἡ γυναῖκα του ἦταν ἡλικιωμένη καί στεῖρα καί ἄρα ἦταν ἀδύνατο νά κυοφορήσει καί αὐτές τίς ἀμφιβολίες τίς ἐξέφρασε στόν ἄγγελο, ὁ ὁποῖος τοῦ ἀπάντησε ὅτι τό παιδί θά γεννηθεί καί ἐκεῖνος θά τιμωρηθῆ γιά τήν ἀπιστία του, παραμένοντας κωφάλαλος μέχρι νά πραγματοποιηθῆ ἡ βουλή τοῦ Θεοῦ. Πράγματι, ἡ γυναῖκα του ἡ Ἐλισάβετ συνέλαβε καί μετά ἀπό ἐννέα μῆνες γέννησε γιό. Ὁκτώ ἡμέρες μετά τή γέννηση, κατά τήν περιτομή τοῦ παιδιοῦ, οἱ συγγενεῖς θέλησαν νά τοῦ δώσουν τό ὄνομα τοῦ πατέρα του δηλαδή Ζαχαρία. Ὅμως ὁ Ζαχαρίας ἔγραψε ἐπάνω σε πινακίδιο τό ὄνομα «Ἰωάννης». Ἀμέσως λύθηκε ἡ γλῶσσα του καί ὅλοι οἱ παριστάμενοι πλημμύρισαν χαρά καί ἐλπίδα, διότι κατάλαβαν ὅτι γεννήθηκε ὁ Πρόδρομος τῆς παρουσίας τοῦ ἀναμενόμενου Μεσσία. Ὁ Ἰωάννης δέν διέθεται μόνο τό χάρισμα τῆς προφητείας, ἀλλά ἀξιώθηκε καί τή μεγαλύτερη χαρά καί τιμή. Βάπτισε τόν Μεσσία Χριστό, τόν ὁποῖο καί ὁμολογοῦσε σ’ ὅλη του τή ζωή.
Τά τρία θαυμαστά γεγονότα πού συνοδεύουν τό γενέθλιο τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου εἶναι τά ἐξής:
Τό πρῶτο θαυμαστό γεγονός, εἶναι ὅτι ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος εἶναι ὁ μοναδικός Ἅγιος πού πρῶτα τόν γνώρισε ὁ κόσμος ὡς Ἅγιο καί ἔπειτα ὡς βρέφος. Πρῶτα τόν γνώρισε ὡς Προφήτη καί ἔπειτα τόν εἶδε ὡς ἄνθρωπο. Καί αὐτό γιατί πρίν ἀκόμα βγεῖ ἀπό τήν κοιλιά τῆς μητέρας του, ἔδειξε τή χάρη πού ἔλαβε ἀπό τόν Θεό καί προφήτευσε προσκυνώντας τόν Δεσπότη τῶν ἁπάντων. Σκίρτησε στήν κοιλιά τῆς Ἐλισάβετ ὅταν ἡ Παναγία τήν ἀσπάστηκε. Τό σκίρτημα αὐτό ἦταν ἕνα προσκύνημα πού γέμισε τήν καρδιά τῆς Ἐλισάβετ μέ πνευματική χαρά καί ἀνεφώνησε: «Ἰδού γάρ ὡς ἐγένετο ἡ φωνή τοῦ ἀσπασμοῦ σου εἰς τά ὧτα μου, ἐσκίρτησεν ἐν ἀγαλλιάσει τό βρέφος ἐν τῆ κοιλία μου». (Λουκ 1, 44). Ἀμέσως δηλαδή μεταδόθηκε ἡ χάρη πού ἔλαβε ὁ Ἰωάννης στήν Ἐλισάβετ, ἡ ὁποία ἄρχισε νά κηρύττει ἐκεῖνα πού ὁ Ἰωάννης ὡς ἀγέννητος δέν μποροῦσε νά πει: «Καί ἐπλήσθη Πνεύματος Ἁγίου ἡ Ἐλισάβετ καί ἀνεφώνησε φωνή μεγάλη καί εἶπεν, εὐλογημένη σύ ἐν γυναιξί καί εὐλογημένος ὁ καρπός τῆς κοιλίας σου. Καί πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθη ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρός με; Ἰδού γάρ ὡς ἐγένετο ἡ φωνή τοῦ ἀσπασμοῦ σου εἰς τά ὧτα μου, ἐσκίρτησε τό βρέφος ἐν ἀγαλλιάσει ἐν τῆ κοιλία μου». (Λουκ. 1, 41-42).
Εἶναι πράγματι ἀσύλληπτη ἡ χάρη πού δόθηκε στόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Πρόδρομο. Ἀρκεῖ νά ἀναλογιστεί κανείς ὅτι: Οἱ Μάρτυρες, πρῶτα βαπτίζονται στό αἷμα τοῦ Μαρτυρίου τους, οἱ ἀσκητές πρῶτα πλένονται στόν ἱδρῶτα τῆς ἄσκησης, οἱ Ἀπόστολοι εὐωδίασαν τόν ἑαυτό τους μέ τήν ὀσμή τοῦ κηρύγματος, ὅλοι οἱ Ἅγιοι βάφτηκαν πρῶτα μέ τούς ἀγῶνες τους καί ἔπειτα ἔλαβαν τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ κόσμος γενικά, γνώρισε τόν κάθε ἄνθρωπο πού ἁγίασε, ἀπό τά κατορθώματα τῶν ἀρετῶν τους. Ὅμως, τόν Ἅγιο Ἰωάννη, τόν κατάλαβε ὁ κόσμος, πρίν γεννηθεί στόν κόσμο, ὅταν ἦταν βρέφος ἀγέννητο.
Ἕνα δεύτερο θαυμαστό γεγονός, εἶναι τό γεγονός πώς γιά νά καταλάβουν οἱ ἄνθρωποι ὅτι ὁ Ἅγιος Ἰωάννης εἶναι Πρόδρομος τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ὁ Θεός θέλησε ἡ γέννηση τοῦ Προδρόμου, νά ἔχει παρόμοια προτερήματα μέ ἐκεῖνα τοῦ Ἰησοῦ. Στή γέννηση τοῦ Ἰησοῦ ὁ Γαβριήλ εὐαγγελίζεται στήν Παρθένο τό «Χαῖρε». Στή γέννηση τοῦ Ἰωάννη ὁ Ἄγγελος, λέει στόν πατέρα του τόν Ζαχαρία: «Καί ἔσται χαρά σοι καί ἀγαλλίασις». (Λουκ. 1, 14). Ὁ Ἄγγελος λέει στήν Παρθένο: «Ἐκεῖνος πού θά γεννήσεις, εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Ὑψίστου» (Λουκ. 1,32). Ὁ Ἄγγελος προλέγει στόν Ζαχαρία, ὅτι ὁ υἱός σου θά εἶναι μέγας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου (Λουκ. 1,15). Στή γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἔχουμε παρθενία καί τόκο. Στην γέννηση τοῦ Ἰωάννη ἔχουμε ἀτεκνία καί γηρατειά. Ἐκεῖ στή γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἀνοίγουν οἱ οὐρανοί καί κατεβάζουν τόν ἀστέρα, στή γέννηση τοῦ Ἰωάννη λύεται ἡ γλῶσσα τοῦ πατέρα καί ἐκφωνεῖ τίς προφητεῖες.
Ἕνα τρίτο θαυμαστό γεγονός εἶναι πώς ὁ Ζαχαρίας δέν προσευχόταν νά τοῦ χαρίσει ὁ Θεός ἕναν υἱό. Ἄν ζητοῦσε κάτι τέτοιο, τότε σίγουρα δέν θά ἀπιστοῦσε τόσο, ὅταν ὁ Ἄγγελος τοῦ εἶπε ὅτι θά γεννήσει υἱό ἡ Ἐλισάβετ. Αὐτός, ὅταν προσέφερε στόν Θεό θυμίαμα παρακαλοῦσε γιά τή σωτηρία τοῦ λαοῦ καί κατά τήν ὥρα πού ἔκανε δέηση γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου, τόν ἐπισκέφτηκε ὁ Ἄγγελος καί τοῦ εἶπε, ὅτι ἀκούστηκε ἡ δέησή σου καί ἡ γυναίκα σου θά γεννήσει τόν υἱόν σου. Σάν νά τοῦ ἔλεγε ὅτι ἦταν ἡ γέννηση τοῦ Ἰωάννη ἡ σωτηρία ὅλου τοῦ κόσμου.
Λέει ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης πώς καθένας ἀπό τούς ὑπόλοιπους Ἁγίους ἐγκωμιάσθηκε ἀπό κάποιον ἄλλον, ὁ ὑψηλός στήν ἀρετή, ἐπίσης, ἀπό κάποιον ὑψηλό καί ὁ μετριότερος ἀπό κάποιον μέτριο. Το ἐγκώμιο τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου προέρχεται ἀπό τόν ἴδιο τόν Χριστό, γιατί ἀναφέρει: «Κανείς μεταξύ τῶν ἀνθρώπων δέν ἔχει ἀναφανεῖ ἀνώτερος ἀπό τόν Ἰωάννη τόν Βαπτιστή».
π. Ἰωάννης Κιτσοτόλης (ἐφημέριος Ι. Ναοῦ Ἁγίου Ἰωάννου Ἀνατολῆς Ἰωαννίνων)